Çocuk ve Resim...

[Can Sengul 149]

ÇOCUK VE RESİM

ÇOCUĞU TANIMA YÖNTEMİ OLARAK RESİM

Çocuk Resimleri Bizim için Ne ifade eder?

1.Resimle Anlatım:Çocuğun çizgileri onun kızgın yada saldırgan olup olmadığını,renkler mutluluk düzeyi hakkında mesaj vericidir.

2.Yansıtma:Resim çocuğun kişiliğinin aynasıdır.Resimler çocuğun dünyasının kağıda yansımasıdır.

3.Bilgi verici:Nesneler,insanlar yaşadığı ortamdan seçilir.Şimdiki ilgiler,değerleri,üzüntüleri,ilişkileri eğilimleri hakkında bilgi değeri taşır.

4.İletişim : Çocukların resimleri çevreyle olan ilişkilerini yansıtırken ilişki kurmalarınıda kolaylaştırır.

5.Yaratıcılık:Yaratıcılığın temeli ilk çocukluk dönemine dayanır.Çocuğun bedenini keşfetmesiyle başlar,sonra karalamalar ve kelimelerle beslenir.

Çocuk resimleri çocuğu tanırken zeka ve kişiliği anlamada ,çatışmaları keşfetmede bizim için önemli materyallerdir.

Tüm gelişim alanlarında olduğu gibi resim gelişimi de zeka düzeyine paralel gider.Yaşa uygun düzeyde performans gösterilmeyen çizimler bir gelişim geriliği olabileceği yönünde mesaj verir.

GELİŞİM DÜZEYİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE RESİM

Çocuk Resminin Gelişim Aşamaları:

Çizim,mekan kullanımı ve renk seçimi açısından değerlendirme yapılır.

Karalama Dönemi (1;6- 4 yaş): İlk dönemlerde kağıt üzerine gelişli güzel bir takım çizgi ve karalamalar çizilir.Zaman içinde karalamalar daha hedefli ve organize olmaya başlar.

a)kontrollü karamlalar: 2 yaş düzeyinde gözlenir.El-göz koordinasyonunun gelişmesi ile daha belirginleşir.

B)İsimlendirilen karalamalar:Anlamsız karalamalar isimlendirilmeye başlanır.2-3 yaşlarında karalamalara isim verilmeye başlanır.şekiller bir birinin aynı olsa da çocuk tarafından farkı isimlendirilir. 3yaş dolaylarında baştan bacaklı basit insan resimleri çizilmeye başlanır.

Renkler bilinçsizce seçilir ve kağıt gelişli güzel kullanılır.

Şematik Öncesi Dönem(4-7 yaş): 5-6 yaşlarında çocuk kendi duygu ve düşüncelerini anlamaya başlar.Anlaşılan bu düşünce ve duygular resme yansımaya başlar.En sevdiği konu insan figürür.Yakın çevrede kullanılan ve görülen nesnelerde resme girmeye başlar.

Çocuklar özellikle kişilik ve gelişim özelliklerini gösteren resimleri anlatma ve gösterme eğilimi gösterirler.

Mekan Özelikleri:Resimler bir sıra izlemeksizin kağıdın üzerinde gelişli güzel yer alır.Çocuk ana renkleri tanımaya başlamıştır.Bilinçli renk seçimleri başlar ancak gerçeğe uygun boya kullanılmaya bilir.

Şematik Dönem (7-9 yıl):Kavram biçimleri kesinlik kazanmaya başlar.Çizgiler nesneleri sembolize etmek için çizilir.Röntgen resim özellikleri görülür.Objeler gerçek büyüklüğünden çok çocuk için anlam derecesine göre çizilir.

Çocuk kağıdı üç bölümde kullanır.yer hava gök. Resmi sıralar halinde yapar.

Renk seçimleri gerçeğe uygun yapılır.

Gerçekçi Resim (9-12) :Bu dönemde çocuk ,gerçeği resmetmeye başlar.Resimde gölge ışık görülmez.Resimde bütünden çok detaylar üzerinde durulur.Fantezi resimlerine rastlanır.

9 yaşından itibaren , resimde nesnelerin önde arkada oluşuna dikkat edilir.Resimlerde bir kompozisyon vardır.

Renkler gerçeğe uygun seçilir.Ancak ışık ,gölge oyunları görülmez.Yakınlık,uzaklık hataları görülmez.

Görünürde Doğalcılık Dönem ( 12-14 yaş): Çocuk bu dönemde gördüğü objelerin orantılarını,boyutlarını,derinliklerini çizgilerine yansıtır.

Renk en iyi şekilde kullanılmaya başlanır.Resim yapma isteği gidikce kaybolur.

PROJEKTİF AMAÇLA RESMİN KULLANIMI

1.Kişilik Ölçütü : Karen Machover testi

2.Başkalarıyla olan ilişkileri Anlamak: Grup resimlerinden özellikle çocuğun grup içinde çocuğun kendini algılama ve diğer bireyleri algılama şeklini anlamak için yararlanıla bilir.(bir aile çiz testi)

3.Grup Değerlerinin Ölçümü:Grup değer yargılarını anlamak için kullanıla bilir.

4.Tutumlar Anlamak:Kişilere karşı tutumları hakkında bilgi almak.

ÇİZGİLERİN YORUMU

Büyüklük:Çok büyük ve çok küçük resimler anlamlı olabilir.

Büyük Resimler :Sayfanın tamamını kaplayan çok büyük resimler

Küçük Resimler:Birkaç cm büyüklüğünde ki resimler

-İç kontrol zayıflığı

-hiperaktivite

-Dikkat dağınıklığı

-Saldırganlık

-Ürkek

-Benlik Saygısı düşük

-İçe dönük

Abartılı Çizimler: beden kısımlarının abartılarak büyük veya küçük çizilmesi

Baş

Zihinsel açıdan kendini yetersiz gören çocuklar

Ağız

Konuşma ve dil problemi olan çocuklar

Bağımlı çocuklar

Gözler

Göz bebeği olamadan çizilen resimler görme problemi olan çocuklar

Güvensiz ve şüpheci

Ayaklar

Güven isteği,

Kaygı

Burun

Solunum güçlüğü çeken çocuklar

Kulaklar

İşitme problemi

Kuşkucu,(başkaları tarafından dinlenme )

Cinsel Organlar

Saldırganlık

Dürtü kontrolü zayıf

Eksik ve Unutulan Çizgiler:Bazı beden kısımlarının çizilmemesi veya belirgin olmaması

Eller

Güvensizlik

Çevreye uyumda güçlük

Kollar

Güvensizlik

Güç ve kuvvet azlığı

Bacaklar

Çocuğun kendini desteksiz

Hareketsiz algılaması

Ayaklar

Kendine güvensizlik

Burun

Benlik saygısı düşük

ağız

İlişki kurmakta zorluk

PSK.SİNEM ERUSTA