Görme Engelliler İçin 'Gönüllü Okuyucular'

[Dogru_Yol 111]

Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji Merkezi (GETEM) bünyesinde oluşturulan dijital kütüphane, "gönüllü okuyucular" bekliyor

GETEM Direktörü görme engelli Engin Yılmaz, GETEM’de şu an itibarıyla 6 bin 640 Türkçe olmak üzere toplam 7 bin 702 eser bulunduğunu kaydetti.

Bu eserlerden 4 bin 502’sinin insan sesiyle seslendirilen sesli kitap olduğunu belirten Yılmaz, geri kalanların ise görme engellilerin ekran okuyucu programlar yardımıyla bilgisayarlarında okuyabilmeleri için e-metin formatındaki eserler olduğunu aktardı.

2006 yılında kurulan kütüphaneden bugüne kadar 2000’den fazla bireysel görme engelli ile 50’den fazla kurumsal üyenin faydalandığını vurgulayan Yılmaz, bu kurumların, üniversite, dernek ve belediyelerden oluştuğunu bildirdi.

Bu kurumlarla birlikte toplam 5000’i aşkın kişiye ulaştıklarını tahmin ettiklerini anlatan Yılmaz, "GETEM sistemi kitapların gönüllü okuyucularımız tarafından seslendirilen veya diğer sesli kitap merkezlerinden aldığımız kitapların gerekli kataloglama işlemlerinin ardından web sayfamıza konulması ve üyelerimizin 7 gün 24 saat bu kitapları bilgisayarlarına indirerek, istedikleri yerde dinlemelerini sağlamak üzere kurulmuştur" dedi.

Türkiye’de 400 bin civarında görme engelli olduğu düşünüldüğünde, elbette 2000 civarında görme engelli üyenin yetersiz olduğuna işaret eden Yılmaz, "Ancak şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki eğitimini bir biçimde sürdürmekte olan ve internete aşina olan görme engellilerin birçoğu buradan faydalanmakta ve kütüphaneden haberdardır. Çünkü GETEM, insanların bilgiye erişiminde önemli bir boşluğu doldurmaya namzettir. Gerek birçok klasik roman ve hikayenin gerek akademik kitapların gerekse ders kitaplarının seslendirilmesinde GETEM ciddi bir kaynaktır" görüşünü dile getirdi.

Gönüllü okuyucular

Eserlerin üretiminde gönüllü okuyucuların önemli bir rol oynadığını söyleyen Yılmaz, 9-10 yaşındaki çocuklardan, 70’li yaşındaki insanlara kadar her yaştan gönüllü okuyucuların bulunduğunu dile getirdi.

GETEM Direktörü görme engelli Engin Yılmaz şunları söyledi:

"Bu okuyucularımız, vakitleri varsa, GETEM’e gelerek kendi kayıt kabinlerimizde kitapları seslendirmekte veya gerekli okuma eğitimini ve kayıt şartlarını yerine getirdikten sonra kendi bilgisayarlarında kitapları okuyarak bize gönderebilmektedir. Şu an itibarıyla 1000 civarında gönüllü okuyucumuzdan faydalandığımızı rahatlıkla söyleyebiliriz. Her meslekten okuyucumuz bulunmakla birlikte, üniversite öğrencilerimiz ve çeşitli şirketlerin sosyal sorumluluk kapsamında başlattıkları okuma kampanyalarıyla kazandığımız gönüllü okuyucularımız bugünlerde ağırlık taşımaktadır."

Garanti Bankası, City Bank, Türk Ekonomi Bankası, Turkcell, Acıbadem Sigorta, Cargill, AvivaSA gibi şirketlerde yapılan çalışmalar sonucunda, kazanılan gönüllü okuyucuların halen kitap seslendirmeye devam ettiğini kaydeden Yılmaz, bunun yanında okuyucular arasında öğretmen, öğrenci, ev hanımları ve rotary tarzı kulüp üyelerinin de bulunduğunu söyledi. Medyada çıkan haberlerin de gönüllü okuyucuların artışında faydalı olduğunu vurgulayan Yılmaz, şunları kaydetti:

"Bizler gönüllü okuyucularımızda, olağanüstü yetenekler aramıyoruz. Türkçeyi veya hangi dilde kitap seslendirmek istiyorsa o dili düzgün konuşuyor olması, akıcı ve doğal bir okuma yapıyor olması bizim için yeterli. Kimseden tiyatral yetenekler beklemiyoruz. Gerçekten kitap okumayı seven ve vurguları doğal olan herkesin gönüllü okuyucumuz olabileceğini düşünüyoruz. Bu nedenle gönüllü okuyucularımıza ve gönüllü okuyucu olmak isteyenlere önerimiz gerçekten bu işi istiyorlarsa yapmaları, başladıkları kitapları mutlaka tamamlamaları ve doğal bir okuma gerçekleştirmeleri olacaktır."

GETEM gibi birçok değerli sesli kütüphane bulunduğunu, buralarda da sesli kitap üretildiğini belirten Yılmaz, "GETEM bu kütüphanelerden de faydalanarak buralardaki kitapları da alındıkları kurumları belirterek sistemine eklemektedir. Ayrıca web sayfamızda şirketler ve okullar aracılığıyla gelen kitaplarda bu şirket kulüp ve okullar da belirtilmektedir" şeklinde konuştu.

Gönüllü okuyucu sayılarını artırmak...

Engin Yılmaz, Amerika’nın en büyük kütüphanesi "Recording for the Blind and Dyslexia RFBD" bünyesinde 58 bin, İngiltere’nin en köklü kütüphanesi "RNIB" bünyesinde ise 20 bin civarında eserin bulunduğunu dile getirdi.

GETEM’deki eser sayılarının buradakilerin çok gerisinde olduğunu ifade eden Yılmaz, sözlerini şöyle tamamladı:

"Kurulduğu 2006’dan bu yana 4 yılda 8 bin eser sayısına ulaşılmış olması, 100 yılı aşkın süredir devlet yardımlarını da arkasına almış biçimde profesyonel olarak görev yapan bu kütüphanelere yetişebilme noktasında bizi ümitlendirmektedir. Burada yapılması gereken, kayıt standartlarını belirli bir düzeyde tutarak gönüllü okuyucu sayılarını ve kayıt kabini sayılarını arttırmak olacaktır. Sesli kitap merkezleri arasındaki eş güdümün artırılması ve doğru stratejilerin izlenmesi halinde kaliteli eser sayısının kütüphanemizde hızla artacağına inanıyoruz. Kullandığımız teknoloji genel olarak yeterli olmakla birlikte, devletin daha fazla bu tür merkezleri desteklemesi ve yardım yapmasının yararlı olduğunu düşünüyoruz. "RFBD" kütüphanesinin, değişik eyaletlerde birçok kayıt stüdyosu bulunmakta ve buralarda gerekli personel çalıştırılabilmekteyken, bizlerin bu tür işleri çok daha yetersiz imkanlarla yaptığımız da bir gerçektir." (aa)

Kaynak.radikal.com.tr