Medya da Engelli İstihdam Etmiyor !

[Dogru_Yol 111]

“Henüz 12 yaşındaydım. Okullar kapanmış ve yaz tatili başlamıştı. Diğer arkadaşlarım okullar kapanır kapanmaz işe başlamışlardı bile. Onların çalışacakları işler çoktan hazırdı. Çünkü ya ağabeylerinin ya da babalarının yanında çırak olarak yardımcı oluyorlardı. Ben de onlara özenerek kendi kendime ‘Neden olmasın? Benim böyle bir şansım yok ama belki çevremde bir fırsat yakalayabilirim’ diyerek büyük umutlarla hayatımın ilk iş deneyimi adımları ile şehrin en işlek çarşısına doğru yola koyuldum. Gözüm camlara asılan ‘ÇIRAK ARANIYOR’ yazılarına takılıyordu.

İçimde umudum giderek büyüyordu çünkü herkes kendisine yardım edecek, temizlik yapacak ve ikramda bulunacak çırak arıyordu ve ‘Ben neden olmayayım?’ diyordum. Gördüğüm ilk ilanın asılı olduğu küçük bir işyerine girdim.İlk 2–3 saniye dükkan sahibi ile bakıştıktan sonra tebessümle selam verip, içimdeki heyecanla‘Amca çırak lazım mı? diye sordum. Bir müddet göz göze geldikten sonra alacağım cevabı sabırsızlıkla beklerken, ‘Evet, lazım… lazım da… bize sen lazım değilsin’ dedi.

İşte ilk iş başvuru deneyimimde kendi engel ve engellerim yüzüme vurulmuştu. Bu durum başvurduğum diğer çırak arayan işyerlerinde de değişmemişti. Günün sonunda ise kendime olan özgüvenimi, hayata ve topluma olan bakış açımı uzun süre unutamayacağım şekilde değiştirmişti”.

Yukarıda gerçek hayattan alınmış hikayenin üzerinden tam 22 yıl geçmiş olmasına rağmen hala benzer öyküleri farklı şekillerde duymaktayız. Çünkü iş arayan engelli adayların seçme ve yerleştirme süreçlerinde işverenlerin ya da işe alım personellerinin (mülakatçıların) engelli bir adayla iş görüşmesi için karşılaştıklarında kişinin kendisi ile bir birey olarak ve onun potansiyeli ile değil de engeliyle ilgilenildiği için bu ve benzer öyküler halen yaşanıyor.

Şimdi gelelim konun en çok düşündüren gündeme taşınması gereken kısmına. Engellilerin istihdamında özel sektörün her türlü vergi muafiyetine rağmen hala istenilen orana gelmemesi yetkilileri düşündürürken konunun ne kadar önemli olduğunu ve daha etkili çalışmaların yapılması gerektirdiğini yeniden gündeme getirdi.

Yapılan bir araştırmaya göre özel sektör içinde medyanın engelliler konusunda yayınlarında ki duyarsızlığını aynı zamanda engelli istihdamında da sergilediklerini ortaya çıkardı. Oysa mangalda kül bırakmayan her konuda dahiyane çözümler üreten medya ne yazık ki engelliler söz konusu olduğunda sadece önemli gün ve haftalarda 1 gün boyunca ekranlarında engellilere yer vererek duyarlılıklarını gösterip bu konuyu geçiştirmektedir.

Örneğin medya sektörü içindeki birçok değişik iş pozisyonlarıda engellilerin de rahatlıkla görev alabilecek olmasına rağmen henüz medyanın bu potansiyeli fark edemediği ya da fark etmek istemediği görülüyor. Dünyada engelli istihdamında sadece cezaların ya da zorlamaların dışındaki bir diğer uygulama da engellilerin çalışacakları sektör ve pozisyonlar için engellilerin çalışmaları sırasında ihtiyaç duyabilecekleri yardımcı donanımlar içinde işverenlere teşvik edici kolaylıklar sağlanmasıdır.

Ülkemizde ise işverenler böyle bir yatırama külfet olarak baktıkları için gerekli ilgi ya da duyarlılığı ne yazık ki göstermiyorlar. Oysa imkanlar ve koşullar iyileştirildiğinde her engellinin yapamayacağı, çalışamayacağı sektör ya da pozisyon yoktur.

Uzmanlar, engelli istihdamındaki açıkların kapatılabilmesi için en önemli yolun öncelikli olarak işverenlerin önyargılarının ortadan kaldırılması, insan kaynakları uzmanlarının, yetkililerin ve çalışanların bu konuda bilinçlendirilmesi gerektiğini vurguluyorlar. Ayrıca devletin teşviklerini arttırarak dünya örneklerini iyi analiz ederek teşvikini arttırılması ya da doğru teşvik paketlerinin hazırlanarak sunulması gerekiyor.

Medya ya, her konuda olduğu gibi ekranlarda suçlu aramak ve sadece haber yaparak engelli istihdamından bahsetmek yerine; engellilere fırsatlar vererek onları kendi içlerine alması ya da onları istihdam etmek içinde kendilerine düşen sorumluluklarını yerine getirmeleri gerektiğini ve bunun içinde bir an önce Medya’nın adımlar atması gerektiğini hatırlatmak istiyorum.

Mehmet Kızıltaş

mkiziltas@yasadikca.com

Kaynak