Can Sengul

Özürlü Bağ-Kur’luya Emekli Aylığı

Önerilen İletiler

Özürlü Bağ-Kur’luya emekli aylığı

2008/Ekim öncesi tarım ya da esnaf Bağ-Kur kapsamında olanlar için yaşlılık aylığı bağlanmasında “özürlü” olması durumu dikkate alınmıyordu.

Dahası, ilk defa çalışmaya başladığında malûl sayılanlara aylık bağlanmadığı gibi daha kolay şartlarda yaşlılık aylığı da bağlanmıyordu.

Ancak, önceden ya da şimdi aşağıda açıklayacağımız şartları haiz Bağ-Kur’lular SGK’ya başvurarak kendilerine aylık bağlanmasını isteyebilirler.

? İlk defa çalışmaya başladığında malül olanlar

Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan Bağ-Kur sigortalılarına, en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanabilmektedir.

Şu halde, Ekim 2008 öncesinde, ilk defa çalışmaya başladığı tarihte (ki, bu ilk çalışma esnaf, işçi, memur şeklinde olabilir) en az %60 oranında çalışma gücü kaybı bulunan sigortalı, Ekim 2008 sonrası bir tarihte en az 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3960 sigorta günü bulunması halinde, SGK’ya başvurduğunda kendisine, yaş şartı aranmaksızın Emeklilik / Yaşlılık Aylığı bağlanacaktır.

Şüphesiz bu durumdaki Bağ-Kur sigortalısının SGK’ya prim borçlarının eksiksiz ödemiş olması gerekmektedir.

? Özürlü Bağ-Kur’luya emekli aylığı bağlanması

Burada kasdettiğimiz çalışma gücü kaybı oranı %40-%59 arasında olanlardır. Çalışma gücü kaybı oranı %60 ve üzeri olanlar zaten malûl sayılmaktadır. Bunlara da en az 10 yıllık sigortalılık süresi ve en az 1800 günleri olması halinde malûllük aylığı bağlanmaktadır.

Çalışma gücü kaybı oranı %60’ın

altında %40 ve üzerinde olanları ise ‘özürlü’ olarak değerlendirilir. Bu durumda olan Bağ-Kur sigortalısı ise, bu özürlülük hallerinin 2008/Ekim öncesinde var olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır. 2008/Ekim sonrasında Bağ-Kur sigortalısı iken sözü edilen koşulları taşıyorlarsa SGK’ya başvurma hakları bulunmaktadır.

Şu halde; çalışma gücü kayıp oranları,

a) %50 ile %59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

B) %40 ile %49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak koşuluyla, yaş şartı da aranmaksızın Emeklilik / Yaşlılık Aylığına hak kazanırlar. Yaşlılık aylığının kesilmesi ve ikinci bir talep olmadan yeniden bağlanması Bazı durumlarda sigortalılara bağlanmış olan emekli aylığı kesilmekte, aranan koşulları tamamlaması ve yeniden başvurması halinde aylığı tekrar bağlanabilmekteydi. Bu da bir çok hak kaybını getirmekteydi. Ancak, SGK yayınladığı 2009/114 sayılı genelge ile bu sorunları giderdi.

1) SGK’ya aylık bağlanması için başvuran 4/a (eski SSK’lı) ve 4/b (eski Bağ-Kur’lu) sigortalılara Kanundaki şartları taşımaları halinde aylık bağlanmakta, bu koşulların oluşmadığının daha sonra tespit edilmesi halinde ise, sigortalıya ödenen aylıklar başlangıç tarihi itibariyle iptal edilerek yersiz ödenen aylıklar geri alınmaktadır. Sigortalılar yeniden başvurduklarında ise talep tarihlerini takip eden aybaşından itibaren tekrar aylık bağlanmaktadır.

Ancak, bundan böyle; aylığa hak kazanma koşulları yerine gelmediği halde sigortalıların hatasından kaynaklanmayan nedenlerden (hizmetlerin karışması, hizmet çakışmalarının daha sonra fark edilerek hizmet iptallerinin yapılması, yaş, prim gün sayısı veya sigortalılık süresinin yanlış tespit edilmesi... vb.) SGK’nın kendi hatası nedeniyle yanlış aylık bağlandığının sonradan tespit edilmesi halinde, sigortalılara yersiz ödenen aylıkları SGK geri isteyecek ama, aylığa hak kazanma koşullarının yerine geldiği tarihi takip eden aybaşından itibaren talep şartı aranmadan aylıkları bağlanacaktır.

2) 4/b hizmetleri dikkate alınmak suretiyle 4/a kapsamında aylık bağlanan sigortalılarla ilgili olarak 4/b’ye ilişkin prim borcunun tamamen ödenmeden hizmet bildirildiğinin sonradan anlaşılması halinde, tahsis talep tarihinde söz konusu hizmetlerin geçerli olmaması nedeniyle aylıkların başlangıç tarihi itibariyle iptal edilmesi gerekmekle birlikte, bundan böyle, sigortalılardan kaynaklanan bir hatanın bulunmaması nedeniyle aylıkların ödenmesine devam edilecektir. Ancak, sigortalıya prim borcunu en geç 1 ay içerisinde ödemesi, ödemediği takdirde aylığının durdurulacağı hususunda bilgi verilecektir. Sigortalının söz konusu süre içerisinde prim borcunu ödememesi halinde, aylıkları borcu ödenene kadar durdurulacaktır.

3) 5510 sayılı Kanuna göre sigortalılara yaşlılık sigortasından aylık bağlanabilmesi için 4/b sigortalılarından faaliyetine devam edeceğini beyan eden sigortalılar hariç olmak üzere sigortalıların işten ayrılma koşulunun gerçekleşmesi gerekmektedir. İşten ayrıldıktan sonra tahsis talebinde bulunan 4/a sigortalılarından aylık bağlandıktan sonra talepte bulunduğu tarihte çalışmalarının devam ettiği tespit edilenler için, çalışmalarının fiili olup olmadığı SGK’ca araştırılacak, fiili çalışmanın bulunması halinde aylık başlangıç tarihi itibariyle iptal edilerek yersiz ödenen aylıkların geri alınması yoluna gidilmektedir. Sigortalıların, bundan böyle, aylık bağlanması talebinde bulundukları tarihte işten ayrılma koşulunun gerçekleşmediğinin sonradan tespit edilmesi halinde, sigortalılara yersiz ödenen aylıkların geri tahsili yoluna gidilecek ama, işten ayrılma koşulunun yerine geldiği tarihi takip eden aybaşından itibaren talep şartı aranmaksızın aylıkları yeniden başlatılacaktır. http://www.hurriyet.com.tr:80/yazarlar/12620505.asp?mnID=12620505

İletiyi paylaş


İletiye bağlantı
Sitelerde Paylaş

Hesap oluşturun veya yorum yazmak için oturum açın

Yorum yapmak için üye olmanız gerekiyor

Hesap oluştur

Hesap oluşturmak ve bize katılmak çok kolay.

Hesap Oluştur

Giriş yap

Zaten bir hesabınız var mı? Buradan giriş yapın.

Giriş Yap