Engelli Ustadan Oto Keyfi

[k@lpsizim_85 100]

Kolu, bacağı, eli olmayana artık otomobil kullanmak hayâl değil.

Otomobil ustası Halis Sayar, geliştirdiği özel tertibatlarla bedensel engellileri tekerlekli sandalyeden indirip otomobile bindiriyor. Kendisi de engelli olan Sayar, ayakları ya da bir kolu bulunmayanlara otomobil kullanmanın keyfini tattırıyor

2 yaşında geçirdiği çocuk felci yüzünden tekerlekli sandalyeye mahkûm otomobil ustası Halis Sayar, 20 yıldır araçları özel aparatlarla engellilerin kullanımına uygun hale getiriyor.

Şimdiye kadar binlerce engelliye otomobil keyfini yaşatan Sayar, “Bu aparatlarla otomobil ne kadar giderse basarım” diyor.

Sistemi Türkiye’ye ilk getiren 57 yaşındaki Halis Usta’nın hikâyesini ağzından dinleyelim:

Ben kendimi bildim bileli engelliyim.

15 yaşındayken ailemle birlikte Tekirdağ’dan İstanbul’a geldim. Birçok işte çalıştım. Gazete bayiliği de yaptım; çorapçılık, kartpostalcılık, radyo tamirciliği de....

Uzun yıllar Türkiye Sakatlar Derneği’nde faaliyetlerde bulundum. 16 yıl boyunca Engelli Yıldızlar Spor Kulübü’nün başkanlığını yaptım. 1973 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesine girdim ve 97 yılında emekli oldum.

ARKADAŞ ZORLAMASIYLA

78 yılında yurt dışından özel tertibatlı otomobil getirdim. Daha sonra kamyonet aldım. Otomobile bakarak ona yeni bir tertibat yaptım. Bu sefer dernekteki arkadaşlar ‘kendine yapıyorsun biz nereden alacağız’ demeye başladı. Türkiye’de bir engellinin otomobil kullanması diye bir şey söz konusu bile değil. Arkadaşlara da yardımcı olayım derken tanınmaya başladım. Böylece bu işe adımımı attım. Eyüp’te bir dükkan açtım. 20 yıldır da çalışıyorum.

Türkiye’de engelliler için aparat takanların sayısı yok denecek kadar az. Belki küçük yerlerde bir demirci ustasına uydurma yaptırılıyor olabilir, ama İstanbul’da Avrupa standartlarında çalışan tek benim. Çeşidim fazla. Aynı işi gören 4 tane aparatım var mesela. Ama engellilerin bizden haberi yok. İnternetten arayış içinde olanlar ulaşabiliyor sadece.”

600-1700 TL ARASINDA DEĞİŞİYOR

Peki otomobil keyfi bir engelliye ne kadara mal olur? Halis Usta, bu soruya “Engel durumuna göre değişiyor” diye cevap veriyor ve anlatmaya devam ediyor: “Bu işin aparatı, montajı, proje çizimi ve fatura kesimi var. Yaptığımız işleri önce TSE mühendisleri onaylıyor. Ben aparatımı takıyor, faturamı kesiyor aracı bayiye gönderiyorum. Bayi de vergi dairesine müracat ediyor. Muayenesini yaptırıp, plakasını aldıktan sonra engelliye teslim ediyor. Aparat takılması işi 600 ile 1700 lira arasında değişiyor. 300 liraya da yapılan işler var. Mesela sileceği çalıştıracak bir düzenek; parmakları olmayana, vites başına bir oyuk açılması gibi. Engelli tertibatı yaptıracak kişinin H sınıfı ehliyetinin olması, özel tertibatlı araç kullanır raporu alması gerekiyor.”

Tekerlekli sandalyeden inip tertibatını kurduğu otomobiline binen Halis Sayar, kendine yollarda rakip tanımıyor. Otobüsle 12 saat süren İstanbul- Antalya arasını 7 saatte aldığını söylüyor.

Engelliler otomobillerini elleriyle kullanıyor.

YATALAKTI, ŞİMDİ 200 BASIYOR

Bedensel engelli Nurşen Keleş de, Halis Sayar’ın müşterilerinden. “Bu aparat olmasaydı hayatım sönüyordu” diyen Keleş şunları anlatıyor: “Omurilikten ameliyat oldum. Doktor, sinirlerimi zedeledi ve beni yatağa bağladı. Felç oldum, 9 sene dışarı çıkamadım.

Terapilerle, yüzmeyle ayağa kalktım. Babam 84 yaşında kalp hastası. Sürekli arkadaşlarına gitme ihtiyacı duyuyor. Her gün onun için 4 sefer yapıyorum. Aparatı 3 ayda öğrenebildim. Çarşıya, pazara her yere gidebiliyorum. Kimse duymasın, geçenlerde 200 bastım. O kadar da güvenli. Önemli olan ona alışmak. Şehirler arası yolculuğa çıkıyorum. Ama gerçekten çok güzel bir şey.”