Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tesbiti ve Bakım Hizmeti Esaslarına İlişkin Mevzuat

[BlueLife 4]

SOSYAL HİZMETLER VE ÇOCUK ESİRGEME KURUMU KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN 

10 Şubat 2007 CUMARTESİ 

Resmî Gazete 

Sayı : 26430 

Kanun No. 5579 Kabul Tarihi : 1/2/2007 

MADDE 1 – 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun 3 üncü maddesinin (f) bendine 11 inci alt bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki alt bentler eklenmiştir. 

"12. "Yaşlı Hizmet Merkezi"; Yaşlı bireylerin yaşam kalitesinin artırılması amacıyla gündüzlü bakım ve evde bakım hizmeti sunmak üzere açılan ve faaliyet gösteren yaşlı hizmet merkezini, 

13. "Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi"; Suça yöneldikleri tespit edilen çocukların davranış bozukluklarını gidermek amacıyla rehabilitasyon süreci tamamlanıncaya kadar geçici süre bakım ve korunmalarının sağlandığı bu süre içerisinde aile, yakın çevre ve toplum ile ilişkilerinin düzenlenmesine yönelik çalışmaların yürütüldüğü, 7-18 yaş kız ve erkek çocuklara yönelik ayrı ayrı yapılandırılan yatılı sosyal hizmet kuruluşlarını, 

14. "Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezi"; Duygusal, cinsel ve/veya fiziksel istismara uğramış çocukların olumsuz yaşam deneyimlerinden kaynaklanan travma ve/veya davranış bozukluklarını giderme amacıyla rehabilitasyon süreci tamamlanıncaya kadar geçici süre bakım ve korunmalarının sağlandığı bu süre içerisinde aile, yakın çevre ve toplum ile ilişkilerinin düzenlenmesine yönelik çalışmaların yürütüldüğü kız ve erkek çocuklara yönelik ayrı ayrı yapılandırılacak yatılı sosyal hizmet kuruluşlarını," 

MADDE 2 – 2828 sayılı Kanunun ek 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 

"EK MADDE 7 – Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarı bir aylık net asgarî ücret tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma muhtaç özürlülere, resmî veya özel bakım merkezlerinde ya da ikametgâhlarında bakım hizmeti verilmesi sağlanır. 

Bakıma muhtaç özürlülere sunulacak bakım hizmetlerinin kapsamına, bakım hizmetinden yararlanabileceklerin başvuru şekline ve bu hizmetleri verecek olan gerçek ve tüzel kişilerin izin, çalışma, denetim, ücretlendirme ile bakım hizmeti karşılığı yapılacak ödemelere ilişkin usûl ve esaslar; Kurumun koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Özürlüler İdaresi Başkanlığınca müştereken çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. 

Bakıma muhtaç özürlülere sunulacak bakım hizmetinin karşılığı olarak belirlenecek kişi başına aylık bakım ücreti tutarı, iki aylık net asgarî ücretten fazla olamaz. 

Bakıma muhtaç özürlülerden Kurumca ve diğer resmî kurumlarca bakılanlar dışında kalanlara ilişkin bakım ücreti, bu amaçla Kurum bütçesine konulacak ödeneklerden karşılanır. 

Bakıma muhtaç özürlülere, ücretleri Kurum bütçesinden karşılanmak suretiyle sağlanacak bakım hizmetleri 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine tâbi olmaksızın temin edilir." 

MADDE 3 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 

MADDE 4 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

[BlueLife 4]

T.C. BAŞBAKANLIK 
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu 
Genel Müdürlüğü 

Sayı : B.02.1.SÇE.0.13.00.00 / 010.06.01-1339 ANKARA 
Konu: Bakıma Muhtaç Özürlü 17.04.2007 

GENELGE 
2007/06 

Bakıma muhtaç özürlü, “Genel Müdürlüğümüzün Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tesbiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliği”nde tanımlanmış olmasına rağmen uygulamada kimlerin bakıma muhtaç özürlü olarak kabul edilebileceği, kimlerin ise kabul edilmeyeceği konusunda tereddüt yaşandığı görülmektedir. 

Bu nedenle bakıma muhtaç özürlü kapsamına kimlerin dâhil edileceği konusunda aşağıdaki açıklamanın yapılması ve belirtilen hususlar çerçevesinde hareket edilmesi gerekli görülmüştür. 

Bakıma muhtaç özürlünün tespiti için öncelikle “Sağlık Bakanlığı Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” hükümleri dâhilinde özürlü sağlık kurulu raporu vermeye yetkili hastaneden alınacak özürlü sağlık kurulu raporu ile özürlünün “ağır özürlü” olduğunun belgelendirilmesi gerekmektedir. 

Ancak “Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tesbiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliği”nin 4. maddesinin ( c ) bendindeki bakıma muhtaç özürlü tanımında da belirtildiği şekilde; her ağır özürlünün bakıma muhtaç özürlü olarak kabul edilmeyeceği, durumu günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olarak değerlendirilenlerin bakıma muhtaç özürlü olarak kabul edileceği açıktır. Burada belirtilen değerlendirme, bakım hizmetleri değerlendirme heyeti tarafından yapılacaktır. Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin haricindeki kişi veya raporlar ile özürlünün “bakıma muhtaç özürlü” kapsamında olup olmadığına dair değerlendirme yapılmayacaktır. 

Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti de değerlendirmesini yaparken, bakıma muhtaç özürlü tanımında yer alan aşağıdaki kavramları açıklandığı şekilde tahlil ederek değerlendirmesini yapması gerekmektedir. 

“Günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gerekleri” ifadesi: 

a) Öz bakım ihtiyaçlarını giderebilmeyi (beden temizliğini yapabilmeyi, tuvalet ve beslenme ihtiyacını giderebilmeyi, tuvalet sonrası temizliğini yapabilmeyi) 

B) Güvenlikte olmayı (kendisine ve çevresine zarar verme riskinin olmamasını, tehlike anında tehlikede olduğunu algılayabilmesini, tehlikeden kurtulmak için çaba sarf edebilmeyi) 

c) Hareket edebilir olmayı (yürüyebilmek, giyinip-soyunabilmek, merdiven inip çıkabilmek gibi kaba motor aktivitelerini) 

d) Ev işlerini ve idaresini yapabilmeyi (bir evde kendi başına yalnız ve başkasının yardımı olmadan yaşabilmeyi, alışveriş yapabilmeyi, yemek pişirebilmeyi, evi temizleyebilmeyi, bulaşık ve çamaşır yıkayabilmeyi, sobasını yakarak ısınabilmeyi) 

hususlarını kapsar. 

“Önemli ölçüde yerine getirememesi” ifadesi; günlük hayatın alışılmış tekrar eden gerekleri kapsamında belirtilen aktivitelerden en az birisinde başkasına tam bağımlı olmayı veya söz konusu aktivitelerden en az ikisinde başkasına kısmen bağımlı olunmayı kapsar. 

“Başkasının yardımı ve bakımı” ifadesi ise özürlünün hayatını devam ettirebilmesi için günlük hayatın alışılmış tekrar eden gereklerini yapmada veya sağlamada başka kişiye ihtiyaç duymasını kapsar. 

Bakım hizmetleri değerlendirme heyetleri tarafından yapılacak, bakıma muhtaç özürlüye ilişkin değerlendirmenin yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde yapılması hususunda gereğini rica ederim. 

İsmail BARIŞ 

Genel Müdür V.

[BlueLife 4]

Not: Aşağıdaki yönetmelik, 30 Temmuz 2006 gün, 26244 sayılı Resmi gazetede yayınlanan aynı isimli yönetmeliğin yerine yayımlanmıştır.

BAKIMA MUHTAÇ ÖZÜRLÜLERİN TESBİTİ VE BAKIM HİZMETİ ESASLARININ BELİRLENMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA HAKKINDA YÖNETMELİK 

Tarih : 23.10.2007 
Resmi Gazete Sayı: 26679

BİRİNCİ BÖLÜM 
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar 

Amaç 
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; bakıma muhtaç özürlülerin bildirimi, tespiti, değerlendirilmesi ile bakım hizmetlerine, bakım ücretlerine ve ödemelerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. 

Kapsam 
MADDE 2 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 1 Md) (1) Bu Yönetmelik, her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarı bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma muhtaç özürlüleri, bu özürlülere verilecek bakım hizmetlerini, hizmetlerin ücretlendirilmesini ve ücretlerin ödenmesini kapsar." 

Dayanak 
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun ek 7'nci maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır. 

Tanımlar 
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; 
(Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 2 Md) 

a) Akraba: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, üveyler dahil olmak üzere bakıma muhtaç özürlünün; eşi, çocukları ile çocuklarının eşleri, ana ve babası ile bunların ana ve babası, torunları ile torunlarının eşleri, kardeşleri ile kardeşlerinin eşleri, kardeşlerinin çocukları ile kardeş çocuklarının eşleri, eşinin ana ve babası, eşinin kardeşleri, eşinin kardeşlerinin eşleri ile çocukları, amcaları ve amcalarının eşleri, amca çocukları ile bunların eşleri, halaları ile halalarının eşleri, hala çocukları ile bunların eşleri, dayıları ve dayılarının eşleri, dayı çocukları ile bunların eşleri, teyzeleri ve teyzelerinin eşleri, teyze çocukları ile bunların eşlerinden her birini," 

B) Bakıcı Personel: Bakıma muhtaç özürlülere bakım hizmeti sunabileceğine ilişkin Millî Eğitim Bakanlığı onaylı sertifikası veya başarı belgesi olan kişiyi," 

c) Bakıma Muhtaç Özürlü: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, özürlülük sınıflandırmasına göre ağır özürlü olduğu belgelendirilenlerden; günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olduğu, her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğu bakım raporu ile tespit edilenleri," 

d) Bakım Raporu: Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin; özürlüye ait veya bakmakla yükümlü olunan kişi sayısına göre özürlüye düşen ortalama aylık geliri belirlediği; özürlünün ve ailesinin sağlık ve psiko-sosyal durumunu tahlil ettiği; özürlünün bakıma muhtaçlığını, ihtiyaç duyduğu bakım hizmetlerini ve özürlüye verilecek bakım hizmet modellerini tespit ettiği ve genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen raporu," 

e) Bireysel Bakım Planı: Bakıma muhtaç özürlünün bakımına ilişkin fiziksel, psiko-sosyal ve benzeri alanlarda yaşanan sorunları, bu sorunların sebepleri ve tespit edilen veriler dikkate alınarak hangi alanlarda ve süreçte bakıma ihtiyaçlarının olduğunun belirlenmesi, belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda yapılabilecek çalışmaları içeren ve genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen planı," 

f) Genel Müdürlük: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünü, 

g) İlçe Müdürlüğü: İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini, 

ğ) İl Müdürlüğü: İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini, 

h) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 2 Md) Bakmakla Yükümlü Olunan Bireyler: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, üveyler dahil olmak üzere bakıma muhtaç özürlünün kendisi ile birlikte aynı evde yaşayan; eşi, çocukları ile ana ve babası, çocuklarının eşleri, evli olmayan torunları, ana ve babasının ana ve babası, evli olmayan kardeşleri, eşinin ana ve babası, eşinin evli olmayan kardeşleri, başka bir adreste bulunsa dahi evli olmayan ve eğitimini devam ettiren 25 yaşını tamamlamamış çocukları ile aynı durumdaki kardeşleri ya da eşinin kardeşlerini, 

İKİNCİ BÖLÜM 
Bakıma Muhtaç Özürlülerin Bildirimi, Tespiti ve Değerlendirilmesi 

Bildirim 
MADDE 5 – (1) Mülki amirler, sağlık kuruluşları, köy muhtarları, genel kolluk kuvvetleri ve belediye zabıta memurları, çevrelerinde bulunan bakıma muhtaç özürlüleri bakım hizmetlerinden yararlandırılması amacıyla il/ilçe müdürlüklerine bildirebilirler. Ayrıca, diğer kamu kurum ve kuruluşları, vatandaşlar, özürlülerin kendileri veya akrabaları da bildirimde bulunabilirler. 

(2) Özürlünün bildirimini müteakiben özürlü veya talep edilen hizmetler hakkında bildirimde bulunan kişi ile il/ilçe müdürlüklerinde ön görüşme yapılır. Bakıma muhtaç özürlünün bakım hizmeti talebi doğrultusunda Bakım Hizmetleri Talep Formu düzenlenir. 

İstenecek belgeler 
MADDE 6 – (1) Bakıma muhtaç özürlünün başvurusunda, bakıma muhtaç özürlüden, ailesinden veya yasal temsilcisinden aşağıdaki belgeler istenir. 
a) Vukuatlı nüfus kayıt örneği, 
B) İkametgâh belgesi, 
c) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 3 Md)Özürlü sağlık kurulu raporu, 
ç) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 3 Md)Yatılı ve sürekli bakımı için resmi veya özel bakım merkezine yerleştirilecek olan; 18 yaşını tamamlamamış bakıma muhtaç özürlü için ilgili mahkemelerden alınacak, koruma altına alınması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı; 18 yaşını tamamlamış olup akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini görememesi veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gerekmesi ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokması nedenleriyle kısıtlanması gerekli bakıma muhtaç özürlü için ilgili mahkemelerden alınacak, kısıtlanması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı." 
d) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 3 Md) Bakmakla yükümlü olunan bireyler kapsamındaki kişilerin gelir ve mal durumuna ilişkin yazılı beyanı ve taahhüdü ile beyanın içeriğine dair belgeler, 
e) İki adet vesikalık fotoğraf, 
f) Varsa öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti, 
g) Özürlünün vasisi var ise, vesayete ve vasi atanmasına ilişkin mahkeme kararı, 
ğ) Anne babanın boşanmış olması hâlinde, boşanmaya ilişkin mahkeme kararı, 

(2) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 4 Md) "(2) Birinci fıkranın (ç), (e), (f), (g) ve (ğ) bentlerinde belirtilen belgeler, bakım raporunun hazırlanmasından sonra da verilebilir. 

İnceleme ve tespit 
MADDE 7 – (1) Bakıma muhtaç özürlülerin incelenmesi il/ilçe müdürlüklerinin sorumluluğundadır. 

(2) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 5 Md) İl/ilçe müdürlüğüne bildirimi yapılan ve bu Yönetmeliğin 6'ncı maddesinde belirtilen belgeleri tamamlanan özürlü ve ailesi hakkında, bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, özürlüyü ve ailesini ikametgâhında, ikametgâh adresinde yaşamıyorlar ise fiilen yaşadıkları yerde ziyaret ederek, bakım raporunu hazırlar. Ayrıca, terk edilmiş ve kimsesiz özürlülerin bu Yönetmeliğin 6'ncı maddesinde belirtilen belgeleri tamamlayamaması durumunda, İl Müdürlüğünce belgelerin tamamlanması için yardım sağlanır." 

(3) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 5 Md) Bakım raporunun hazırlanması sürecinde, özürlüye ait veya bakmakla yükümlü olunan birey sayısına göre özürlüye düşen gelir ile özürlünün ve ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal ve demografik özellikleri ve özgeçmişleri, özrü ve özürlüyü kabullenme durumu tespit edilerek özürlünün hakları, yararlanabileceği özel eğitim, mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi hizmetler hakkında değerlendirme yapılır, varsa kanaat ve teklif belirtilir. Ayrıca gözlemlenen yaşam standardı ile beyan edilen gelir arasında farklılık görülmesi hâlinde, gelire ilişkin ilave bilgi ve belge istenir ve resmi veya özel kişi, kurum ve kuruluşların bilgilerinden yararlanılır. Bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımında belirtilen tüm bireylerin gelirleri, toplam gelire dâhil edilir.". 

(4) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 5Md) Bakım raporunda özürlünün veya yasal temsilcisinin talebinin olumsuz olarak değerlendirilmesi halinde; 
a) İl müdürlüğünce, özürlünün veya yasal temsilcisinin talebinin olumsuz değerlendirildiği, özürlüye veya yasal temsilcisine 30 gün içinde yazılı olarak bildirilir. 
B) Özürlü veya yasal temsilcisi tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde bakım raporuna itiraz edebilir. 
c) İtiraz talebi il müdürlüğünce değerlendirilir, gerek görülmesi hâlinde yeniden bakım raporu hazırlanması için farklı personelden oluşan bakım hizmetleri değerlendirme heyeti görevlendirilerek işlem yapılır. İtiraz konusu sağlık kurulu raporu kaynaklı ise il müdürlüğü durumu il sağlık müdürlüğüne bildirerek 16/7/2006 tarihli ve 26230 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğin 10 uncu maddesine göre işlem yapılmasını ister. İl müdürlüğü yeni sağlık kurulu raporu doğrultusunda gerekli işlemi yapar." 

(5) (Ek: 23/10/2007- 26679 RG/ 5 Md.) Bakıma muhtaç özürlü veya yasal temsilcisi, bakmakla yükümlü birey sayısındaki ve özürlünün ve bireylerin gelirlerindeki değişikliği bir ay içinde il müdürlüğüne bildirmek zorundadır." 

(6) (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 5 Md.) Geliri hakkında yalan veya yanlış beyanda bulunan veya sahte belge veren veya gelirini saklayan kişi ile geliri hakkındaki değişikliği süresinde bildirmeyenler hakkında gerekli yasal işlem yapılır." 

(7) (Ek: 23/10/2007- 26679 RG/ 5 Md.) Bakım raporunun hazırlanması sürecinde; acil durumların haricinde, Yönetmeliğin 6'ncı maddesinde istenen belgelerin il müdürlüğüne teslim tarihi ve bakıma muhtaç özürlünün ikamet ettiği yerleşim bölgesi dikkate alınarak sıra ile işlem yapılır." 

Başvurusu kabul edilen özürlüler için yapılacak işlemler 
MADDE 8 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 6 Md) (1) Başvurusu kabul edilen ve dosyası tamamlanan bakıma muhtaç özürlüler için aşağıdaki işlemler yapılır. 
a) Bakım raporu ve 6'ncı maddede belirtilen tüm belgeleri içeren dosya oluşturulur. 
B) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti bakıma muhtaç özürlüye aynı ilde bakım hizmeti verilmesini öngörmüş ise önerilen bakım hizmetinin türü il müdürlüğünce onaylanır. 
c) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti bakıma muhtaç özürlüye il dışında özel bakım merkezinde bakım hizmeti verilmesini öngörmüş ise dosya ilgili il müdürlüğüne gönderilir. Dosyanın gönderildiği il müdürlüğü öngörülen bakım hizmeti doğrultusunda gerekli işlemi yaparak onay verir veya öngörülen bakım hizmetinin verilemeyeceğini tespit etmesi hâlinde dosyayı iade eder. 
ç) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç özürlüye Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde bakım hizmeti verilmesini öngörmüş ise dosya değerlendirilmek üzere Genel Müdürlüğe gönderilir." 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
Bakım Hizmetleri 

Bakım hizmetlerinin kapsamı 
MADDE 9 – (1) Bakım hizmetleri, bakıma muhtaç özürlünün bakımına yönelik olarak kişisel bakım hizmetlerini ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar. 

(2) Bakıma muhtaç özürlünün özellikleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen bakım hizmetleri sunulur. 
a) Kişisel bakım hizmetleri; 
1) Banyo yaptırılması, 
2) Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması, 
3) Tırnaklarının kesilmesi, 
4) Saçlarının taranması, 
5) Dişlerinin temizlenmesi, 
6) Yemek ve içecek ihtiyacının giderilmesi, 
7) El, yüz ve ayak temizliği, 
8) Sakal tıraşının yapılması, 
9) İstenmeyen tüylerin temizlenmesi, 
10) Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması, 
11) Burun ve kulak temizliğinin yapılması, 
12) Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi, 
13) Odasının temizlenmesi, 
14) Çamaşırlarının yıkanması,gibi hizmetleri içerir. 
(15) (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 7 Md.) Tehlikelere karşı korunması ve gözetilmesi, 
B) Psiko-sosyal destek hizmetleri; 
1) Bakıma muhtaç özürlü ailesinin, özürlüyü ve özür durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri, 
2) Bakıma muhtaç özürlünün özrünü, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri, 
3) Özürlü ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri, 
4) Özürlünün bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat hizmetleri, 
5) Özürlünün terk edilme, reddedilme, özür durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik ve benzeri olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon, stres ve benzeri durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri, 
gibi psiko-sosyal destek hizmetleri içerir. 

Değerlendirme heyetinin oluşturulması, çalışma usul ve esasları 
MADDE 10 – (1) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti il ve ilçe müdürlüklerinde aşağıdaki şekilde oluşturulur; 
a) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti; sosyal çalışmacı, psikolog, çocuk gelişimci, tabip, fizyoterapist, hemşire, sağlık memuru unvanına sahip kişiler arasından farklı mesleki unvanlara sahip en az üç kişiden Valilik onayıyla oluşturulur. 
B) Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin başkanı il müdürlüğünce belirlenir. 
c) Bakıma muhtaç özürlünün ve ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal ve demografik özellikleri ve özgeçmişleri, özrü ve özürlüyü kabullenme durumunun tespit edilmesi, bakıma muhtaç özürlünün hakları, yararlanabileceği özel eğitim, mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi hizmetler hakkında değerlendirme yapılması için bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde sosyal çalışmacı görevlendirilir. 
ç) Sosyal çalışmacı bulunamaması hâlinde diğer mesleki unvana sahip personel © bendinde belirtilen tespit ve değerlendirmeyi yapar. 
d) Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin il müdürlüğü ve bağlı kuruluşlarının kadrolarından oluşturulamaması hâlinde, ilde bulunan diğer resmî kurum ve kuruluşlarca sunulan hizmetlerin aksatılmaması kaydıyla, bu kurum ve kuruluşların kadrolarından yararlanılır. 
e) İlde bulunan diğer resmî kurum ve kuruluşların imkânları çerçevesinde de üç farklı meslekten kişilerin bulunamaması durumunda, bakıma muhtaç özürlülerin mağdur edilmemesi ve gerekli işlemlerin yapılması için tercihen özürlülük alanında kurumda çalışan lisans eğitimi almış en az üç personel ile bakım hizmetleri değerlendirme heyeti tamamlanır. 
f) İhtiyaç duyulması halinde, il müdürü haricindeki il müdür yardımcıları, ilçe müdürleri, şube müdürleri, kuruluş müdürleri ve kuruluş müdür yardımcıları ile iki veya üç yıllık yüksek öğretim programlarından mezun olarak öğretmen unvanına sahip personel de bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görevlendirilebilir." 

(2) (Mülga: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) 

(3) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) İl müdürlüğünün ihtiyaç duyması hâlinde birden fazla bakım hizmetleri değerlendirme heyeti oluşturulur. Ayrıca ihtiyaç duyulması hâlinde birden fazla bakım heyeti için toplu görevlendirme yapılarak bir personelin farklı zamanlarda farklı bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görev yapması sağlanabilir, 

(4) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, üye tam sayısıyla toplanır ve oy çokluğuyla karar alır. Karara karşı olanlar ayrışık oyunu gerekçeli olarak yazarlar. 

(5) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, il müdürünün veya il müdürünün görevlendireceği il müdür yardımcısının gözetiminde çalışır. 

(6) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç özürlünün; psiko-sosyal ve sağlık durumunu dikkate alarak bakım ihtiyacını ve bakım ihtiyacının nasıl giderileceğini belirleyerek bakım raporunu hazırlar, 

(7) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) Bakım raporunun hazırlanmasında özürlünün ve ailesinin görüş ve talepleri de dikkate alınır. 

(8) Akrabaları tarafından bakımı sağlanan özürlünün bireysel bakım planı bakım hizmetleri değerlendirme heyeti tarafından hazırlanır. 

(9) Bakım raporunda, bu Yönetmeliğin 12'nci maddesinde belirtilen bakım türlerinden uygun görülenin teklifi yapılır. Ayrıca bakıma muhtaç özürlüye yönelik bakım hizmetinin yatılı veya gündüzlü hizmet türlerinden hangisinin verileceği belirlenir. 

(10) Bakım raporunun içeriği Genel Müdürlükçe çıkarılacak genelge ile düzenlenir. 

(11) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç özürlülere verilen bakım hizmetlerini takip eder, bakım merkezlerine ve kişilere rehberlik eder, il müdürlüğünün görevlendirmesi hâlinde kontrol hizmetlerini yürütür. 

(12) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görevli bir personel, bakım hizmetinin bakıma muhtaç özürlünün akrabaları tarafından verilmesi hâlinde, yılda en az iki kez bakım hizmetini verecek kişiye, bakım hizmetinin verilmesinde uygulanacak usul ve esaslar dâhilinde rehberlik eder ve bakım hizmetinin bireysel bakım planı doğrultusunda verilip verilmediğini inceler, bakmakla yükümlü olduğu birey sayısında değişiklik olup olmadığını gözlemler ve gelirlerinde değişiklik olup olmadığı hakkında bilgi alır. Tespitlerine, gözlemlerine ve aldığı bilgilere ilişkin rapor hazırlayarak il müdürlüğüne bildirir. İl müdürlüğü raporun içeriğine göre işlem yapar." 

(13) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, merkezlerde verilen hizmetin uygunluğu konusunda yılda en az iki kez inceleme yapar, inceleme raporu hazırlar ve karar için il müdürlüğüne sunar. 

(14) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) İl müdürlüğü inceleme raporunun içeriğini dikkate alarak gerekli işlemi yapar. 

Bakım hizmetlerinin verilmesi 
MADDE 11 – (1) Bakım hizmetleri aşağıdaki esaslara göre verilir. 
a) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 9 Md) Bakım hizmetleri, bakım raporu doğrultusunda; Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde, Genel Müdürlüğün izni ile açılan diğer resmî kurum veya kuruluşlara ait merkezlerde, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine ait özel bakım merkezlerinde veya bakıma muhtaç özürlünün ikametgâhında verilir. 
B) Bakım hizmetini verecek olan bakım merkezleri, bakım hizmetleri değerlendirme heyetince hazırlanan bakım raporu doğrultusunda bakıma muhtaç özürlünün bireysel özellikleri de dikkate alınarak bireysel bakım planını hazırlar. 
c) Bakım hizmetinin bakıma muhtaç özürlünün akrabaları tarafından verilmesi durumunda bakım hizmetleri değerlendirme heyeti bireysel bakım planının uygulanması konusunda bakım hizmetini verecek kişiye rehberlik eder. 
ç) Bireysel bakım planının içeriği ve uygulama esasları Genel Müdürlükçe belirlenerek genelge ile bildirilir. 

(2) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 9 Md) Bakım ücreti il müdürlüğünce ödenen bakıma muhtaç özürlünün vefat etmesi hâlinde, bakım hizmetini üstlenen özel bakım merkezi veya akrabası en geç on beş gün içinde durumu il müdürlüğüne bildirmek zorundadır. Aksi takdirde sorumlular hakkında hukuki ve idari işlem yapılır." 

(3) Bakım ücreti il müdürlüğünce ödenen ve ikametgâhında bakılan bakıma muhtaç özürlünün ikametgâh adresinin değişmesi hâlinde, yeni ikametgâh adresinin bakımını üstlenen özel bakım merkezi veya akrabası tarafından en geç onbeş gün içinde il müdürlüğüne bildirilmesi zorunludur. Aksi takdirde sorumlular hakkında hukuki veya idari işlem yapılır. 

(4) (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 9 Md.) Bakıma muhtaç özürlüye bulunduğu ilin dışındaki bakım merkezlerinde de bakım hizmeti verilebilir." 

(5) (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 9 Md.) Bakıma muhtaç özürlüye akrabanın bakım hizmeti vermesi hâlinde, bakıma muhtaç özürlü ile akrabanın aynı adreste ikamet etmesi esastır. Ancak, bakıma muhtaç özürlüye bakacak başka kişinin bulunamaması ve bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin özel veya resmi merkezlerde bakım hizmeti almayı istememesi hâlinde; bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin de bakım hizmetinin verilmesinde sorun veya yetersizlik olmayacağına kanaat getirmesi şartıyla, bakım hizmeti her gün rahatlıkla gelinip gidilebilecek yakınlıktaki farklı adresteki akraba tarafından da verilebilir. Bu durumda, bakıma muhtaç özürlünün yirmidört saat içindeki tüm bakım ihtiyacının giderilmesi ve fiilen en az sekiz saat bakıma muhtaç özürlü ile birlikte olunması ve bakım raporunda sekiz saatten az olmamak üzere kaç saat birlikte olunacağının belirtilmesi gereklidir." 

Bakım türleri ve ücret ödeme şekilleri 
MADDE 12 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 10 Md) – (1) Bakım türleri aşağıda belirtildiği şekildedir. 
a) Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin talep etmesi ve kapasitenin uygun olması hâlinde, bakım hizmetleri Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinden alınabilir. 
B) Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan diğer resmî kurum ve kuruluşlara ait bakım merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin talep etmesi ve merkezin kabul etmesi hâlinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan diğer resmî kurum ve kuruluşlara ait bakım merkezlerinden alınabilir. Bu durumda merkezin bağlı olduğu kurum ve kuruluşa Genel Müdürlük tarafından ödeme yapılmaz. İlgili kurum veya kuruluş bakıma ilişkin giderlerini kendi bütçesinden karşılar. 
c) Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan özel bakım merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin talep etmesi ve özel bakım merkezinin kabul etmesi hâlinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan özel bakım merkezlerinden alınabilir. Bu durumda bakıma muhtaç özürlülere sunulan bakım hizmeti karşılığında, bakım ücreti merkeze il müdürlüğü tarafından aylık olarak ödenir. 
ç) Bakım hizmetlerinin bakıma muhtaç özürlünün akrabası veya bakıcı personel tarafından ikametgâhında verilmesi: Bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin talep etmesi hâlinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün denetim ve rehberliğinde bakıma muhtaç özürlünün akrabası veya bakıcı personel tarafından bakıma muhtaç özürlünün veya akrabasının ikametgâhında verilebilir. Bu durumda bakıma muhtaç özürlülere sunulan bakım hizmeti karşılığında, bakım ücreti bakıma muhtaç özürlünün akrabasına veya bakıcı personeli istihdam eden özel bakım merkezine il müdürlüğü tarafından aylık olarak ödenir." 

Bakım ücretleri 
MADDE 13 – (1) Bakıma muhtaç özürlülere verilecek bakım hizmeti karşılığında ödenecek ücret tutarları aşağıda belirtilmiştir. 
a) Yatılı bakım merkezlerinden, günde yirmidört saat süreyle bakım hizmeti alan bakıma muhtaç özürlüler için iki aylık net asgari ücret tutarında, 
B) Gündüzlü bakım merkezlerinden, günde sekiz saat süreyle tam gün hizmet alan bakıma muhtaç özürlüler için bir aylık net asgari ücret tutarında, 
c) Gündüzlü bakım merkezlerinden, günde dört saat süreyle yarım gün bakım hizmeti alan bakıma muhtaç özürlüler için bir aylık net asgari ücretin yarısı tutarında, 
ç) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 11 Md) Gündüzlü veya yatılı bakım merkezlerinde istihdam edilen bakıcı personel tarafından bakıma muhtaç özürlünün ikametgâhında günde üç saat süreyle hizmet alan bakıma muhtaç özürlüler için bakım merkezine bir aylık net asgari ücret tutarında, 
d) Akrabaları tarafından günde yirmidört saat süreyle bakılan bakıma muhtaç özürlüler için bir aylık net asgari ücret tutarında, 
ödeme yapılır. 

(2) Birinci fıkranın (a) ve (d) bentlerinde belirtilen hizmetlerin, tatil günleri dâhil haftanın yedi günü verilmesi esastır. Aynı fıkranın (B), © ve (ç) bentlerinde belirtilen hizmetlerin haftanın altı günü, dini ve millî bayramlar hariç olmak üzere verilmesi esastır. 

(3) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 11Md) Birinci fıkranın (ç) bendine göre bakıcı personel bir günde en çok üç bakıma muhtaç özürlüye hizmet verebilir. Ancak, bir bakıcı personelin haftalık toplam çalışma süresi, yıllık fazla çalışma süresi dâhilinde yaptırılacak fazla çalışmalar hariç, 4857 sayılı İş Kanunun 63 üncü maddesinde belirtilen çalışma süresini geçemez ve bakım hizmetleri ücretlerinin ödenmesinde, haftalık çalışma sürelerine uyulup uyulmadığı takip edilir. Bakıcı personele fazla çalışma yaptırılmasından dolayı Kurum tarafından ilave bakım ücreti ödenmez. Bir akraba, (d) bendi kapsamında bakıma muhtaç bir özürlüye veya bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımındaki aynı evde yaşayan bakıma muhtaç iki özürlüye bakım hizmeti verebilir." 

Ödeme usul ve esasları 
MADDE 14 – (1) Bakım Hizmeti karşılığında yapılacak ödemelerin usul ve esasları aşağıda belirtilmiştir. 
a) Bakıma muhtaç özürlüye akrabaları tarafından ikametgâhında bakım hizmetinin verilmesi durumunda, bakım ücreti aşağıdaki belgelere istinaden bakım hizmetini veren kişiye, bakım hizmetinin verilmesini takip eden ay içinde il müdürlüğü tarafından ödenir. 
1) (Mülga: 23/10/2007-26679 RG/ 12 Md) 
2) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendine istinaden alınmış olan onay. 
B) Bakıma muhtaç özürlüye özel bakım merkezinde veya merkezin görevlendirdiği bakıcı personel tarafından ikametgâhında bakım hizmetinin verilmesi durumunda, bakım ücreti aşağıdaki belgelere istinaden merkeze, bakım hizmetinin verilmesini takip eden ay içinde il müdürlüğü tarafından ödenir. 
1) Merkez tarafından onaylanmış Bireysel Bakım Planı. 
2) Merkezin bakım ücretini almaya yetkili kıldığı kişiye ilişkin noter senedinin fotokopisi. 
3) Merkezin açılış izin onayının fotokopisi. 
4) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendine istinaden alınmış olan onay. 
5) Merkezin hizmet verdiği tüm bakıma muhtaç özürlülerin isim listesi. 
6) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 12Md) Merkezde görevli personele ilişkin aylık sosyal sigorta prim bildirgeleri." 
c) Yukarıda belirtilen belgelere ilave olarak Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde istenen hizmet alımına ilişkin belgeler de ödeme belgesine bağlanır. 

(2) Bakıma muhtaç özürlünün herhangi bir nedenle bakım hizmetinden yararlanmayacak şekilde hizmet aldığı yerden izinli alınması hâlinde durum bakım hizmetini üstlenen özel bakım merkezine veya akrabasına ve il müdürlüğüne, bakıma muhtaç özürlü veya yasal temsilcisi tarafından en geç bir hafta öncesinden yazılı olarak bildirilir. 

(3) Bakıma muhtaç özürlünün herhangi bir nedenle izinli alınması hâlinde, bakım hizmetinden faydalanmayacağından, bu süreler dâhilinde geçen gün sayısı, aylık ödenmesi gereken bakım ücretinden günlük bakım ücreti hesaplanarak düşülür. 

(Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 13 Md.) "Özel huzurevleri ve yaşlı bakım merkezlerinde bakım hizmeti 

EK MADDE 1 – (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 13 Md.) 
Bakıma muhtaç özürlüler için özel birim oluşturmaları, 30/7/2006 tarihli ve 26244 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği kapsamında istenen şartları yerine getirmeleri ve özel bakım merkezi açılış izni almaları kaydıyla, 3/9/1997 tarihli ve 23099 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Huzurevleri ve Yaşlı Bakımevleri Yönetmeliği kapsamında açılan ve faaliyet gösteren kuruluşlar bedensel özrü veya yaşlılığa bağlı hastalığı nedenleriyle bakıma muhtaç özürlü olanlara da bakım hizmeti verebilir. 

"Bakım hizmetinin vasi tarafından verilmesi 
EK MADDE 2 – (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 13 Md.) 
Bakıma muhtaç özürlünün veya vasisinin resmi veya özel bakım merkezinden bakım hizmeti almayı istememesi ve bakımını üstlenecek akrabası da bulunamaması halinde; vasisinin bakım hizmetini vermeyi talep etmesi ve bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin uygun görmesi şartıyla, vasi bu Yönetmelikteki esaslar dâhilinde akraba kabul edilerek bakıma muhtaç özürlüye bakım hizmeti verebilir ve bu hizmet karşılığında bakım ücreti alabilir." 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 
Son Hükümler 

Yürürlük 
MADDE 14 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 14 Md) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Maliye Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığınca müştereken hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 

Yürütme 
MADDE 15 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 15 Md) Bu Yönetmelik hükümlerini Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü yürütür.

Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Resmi Kurum ve Kuruluşlar Bakım Merkezleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

[BlueLife 4]

SHÇEK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİREYSEL BAKIM PLANI VE BAKIM RAPORUNA İLİŞKİN 1 KASIM 2007 TARİHLİ 2 GENELGE YAYINLADI.

Bakım Raporuna İlişkin 2007/17 sayılı genelge

01 KASIM 2007 

Konu: Bakım Raporu 

"Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik", "Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik" ve "Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Resmi Kurum ve Kuruluşlar Bakım Merkezleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik" 23/10/2007 tarih ve 26679 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 
Söz konusu yönetmelik değişiklikleri bakım raporuna ilişkin hususları da içermesi ve uygulamada karşılaşılan bazı hususlara açıklık getirilmesi için bakım raporunun düzenlemesi hakkındaki 01.08.2006 tarihli, B.02.1.SÇE.0.13.00.00 / 010-06-01- 2404 sayılı ve 2006/12 nolu Genelge yürürlükten kaldırılmış olup bakım raporunun hazırlanmasına ilişkin hususlar aşağıda yeniden düzenlenmiştir. 
Buna göre; 
1- Bu Genelgede geçen "akraba" kavramı Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliğin ek 2"nci maddesi hükmü gereğince bakım hizmetini verecek vasiyi de kapsar. 

2- Bakıma muhtaç özürlüye ait sağlık kurulu raporunun, 16/07/2006 tarih ve 26230 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, "Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik" hükümlerine uygun olup olmadığına, sağlık kurulu raporunun ön yüzünde "ağır özürlü" ibaresinin karşısında (evet) ifadesinin bulunup bulunmadığına ve özre ilişkin; klinik bulgulara, radyolojik tetkiklere, laboratuar bilgilerine dikkat edilecektir. 

3- Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin her ne kadar özürlünün ağır özürlü olup olmadığını tespit etme görevi ve amacı olmamasına rağmen, özürlünün "ağır özürlü" kapsamında olmadığının gözlemlenmesi ve kanaatinin oluşması hâlinde [sağlık kurulu raporunda ağır zihinsel özürlü olarak tespit edilen özürlünün; eğitim aldığının veya hafif zihinsel özürlü (eğitilebilir ve öğretilebilir) olduğunun gözlemlenmesi veya tespit edilmesi gibi durumlar nedeniyle tıbbi tespitin eksik veya yanlış yapıldığı kanaatinin oluşması durumunda], konu gerekçeleri ile birlikte bakım raporu formunun değerlendirme bölümünde belirtilerek Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliğin 7 nci Maddesinin dördüncü fıkrası doğrultusunda sağlık kurulu raporuna itiraz edilir. 

4- Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliğin "bakıma muhtaç özürlü" tanımında ve 17.04.2007 tarihli, B.02.1.SÇE.0.13.00.00/010.06.01 -1339 sayılı ve 2007/06 nolu Genelgede belirtildiği şekilde her "ağır özürlü" tespiti yapılan özürlünün bakıma muhtaç özürlü olarak kabul edilmediği dikkate alınarak, bakım raporu hazırlanırken özürlünün bakıma muhtaçlığına ilişkin değerlendirme yapılacaktır. Aşağıdaki iki örnekte de belirtildiği şekilde bir özürlü tıbbi olarak ağır özürlü kabul edilmekle birlikte yaşadığı çevre, sahip olduğu imkânlar ve kendisine sağlanan destekler neticesinde bakıma muhtaç özürlü kapsamında değerlendirilemeyebilir. (Örnek 1: Sağlık kurulu raporunda yüzde yüz görme özrüne istinaden tıbbi olarak ağır özürlü tespiti yapılan özürlüye ilişkin tıbbi tespit doğru kabul edilmekle birlikte söz konusu özürlünün almış olduğu eğitim ve rehabilitasyon hizmetleri sayesinde 17.04.2007 tarihli, B.02.1.SÇE.0.13.00.00/010.06.01-1339 sayılı ve 2007/06 nolu Genelgede belirtildiği çerçevede günlük hayatın alışılmış tekrar eden gereklerini başkasının yardımı olmadan yerine getirebildiğinin gözlemlenmesi ve tespit edilmesi hâlinde söz konusu özürlü bakıma muhtaç özürlü olarak değerlendirilmez. Örnek 2: Sağlık kurulu raporunda geçirdiği kaza ve hastalık gibi nedenlerle bedensel özürlü ve bedensel özrüne istinaden tıbbi olarak ağır özürlü tespiti yapılan özürlüye ilişkin tıbbi tespit doğru kabul edilmekle birlikte söz konusu özürlüye sağlanmış olan; kullanımına uygun klozet, mutfak araç gereçleri, ulaşım araçları, ev ve bahçe düzenlemesi gibi teknolojik destekler ve fiziki düzenlemeler ile beceri ve kapasitesini geliştirmeye yönelik fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri sayesinde, 17.04.2007 tarihli, B.02.1.SÇE.0.13.00.00/010.06.01"1339 sayılı ve 2007/06 nolu Genelgede belirtildiği çerçevede günlük hayatın alışılmış tekrar eden gereklerini başkasının yardımı olmadan yerine getirebildiğinin gözlemlenmesi ve tespit edilmesi hâlinde söz konusu özürlü bakıma muhtaç özürlü olarak kabul edilmez). Ancak aynı özür durumlarına istinaden tıbbi olarak ağır özürlü tespiti yapılan başka bir özürlünün belirtilen destek hizmetlerinden ve çevre imkânlardan mahrum kalmasından dolayı günlük hayatın alışılmış tekrar eden gereklerini başkasının yardımı olmadan yerine getirememesi ve bu nedenlerle bakıma muhtaç özürlü olarak kabul edilmesi mümkündür. Bu durumda bakım hizmetlerinin sunumu sürecinde, mevcut imkânlar en üst düzeyde kullanılarak, bakıma muhtaç özürlülere her türlü teknolojik ve çevre desteğinin, eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinin sağlanarak bakım ihtiyacının en aza indirilmesi ve mümkün ise söz konusu özürlünün başkasının yardımı olmadan günlük hayatın alışılmış tekrar eden gereklerini yerine getirebilmesi hedeflenir. Bu hedefe ulaşılması hâlinde söz konusu özürlü "bakıma muhtaç özürlü" kapsamından çıkarılır. 

5- Bakım raporunda, bakmakla yükümlü olunan bireyler ve gelirleri belirtilerek kişi başına düşen aylık ortalama gelir tespit edilir. Bakmakla yükümlü olunan bireyler ve gelirleri konusunda, beyan edilen bilgi ve belgeler ile bakım hizmetleri değerlendirme heyetince yapılan gözlemler ve edinilen bilgiler arasında farklılık görülmesi hâlinde, ilave bilgi ve belge istenir ve resmi veya özel kişi, kurum ve kuruluşların bilgilerinden yararlanılır. Bu durumda beyan edilenden farklı bilgi ve belgeye ulaşılması hâlinde konu gerekçeleri (ulaşılan resmi belge, görüşme raporları, tespit tutanakları vb. belgeler) ile birlikte bakım raporu formunun değerlendirme bölümünde belirtilir. Konunun hassasiyeti, özürlünün veya yasal temsilcisinin itiraz ve dava açma hakkı, kamu kaynaklarının doğru kullanımı ve hak sahibine hakkının verilmesi ancak hak sahibi olmayanlara haksız menfaat sağlanmaması hususları dikkate alınarak belirtilen iş ve işlemlerin özenle yapılması gerekmektedir. 

6- Bakım raporunun hazırlanması sürecinde; 
__1- Bakıma muhtaç özürlü, ailesi ve yaşanılan çevre bir bütünlük içinde incelenerek, bakıma muhtaç özürlünün ve ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal ve demografik özellikleri ve özgeçmişleri, özrü ve özürlüyü kabullenme durumu tespit edilir. Özürlülerin hakları, yararlanabileceği özel eğitim, mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi hizmetler hakkında değerlendirme ve rehberlik yapılır. Varsa, konu hakkındaki kanaat ve teklif bakım raporu formunun değerlendirme bölümünde belirtilir. 
__2- Bakıma muhtaç özürlüye ikametgâhında bakım hizmeti sunacak akrabanın; yaş, eğitim, sağlık ve başka bir işte çalışma gibi konulardaki durumu tahlil edilerek bakım hizmetini sunabilme yeterliliği tespit edilecektir. 
__3- Bakıma muhtaç özürlünün özel bakım merkezine yerleştirilmesinin istenmesi hâlinde; o ildeki ve diğer illerdeki özel bakım merkezleri ve hizmetleri hakkında özürlüye veya yasal temsilcisine bilgi verilir. Bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin tercihine göre, bakım raporu bakıma muhtaç özürlünün dosyası ile birlikte yerleştirileceği özel bakım merkezinin bulunduğu İl Müdürlüğüne gönderilecektir. İl müdürlüğü konuya ilişkin dosyayı tercih edilen özel bakım merkezine resmî yazı ekinde göndererek kabul edip edemeyeceğini teyit eder. Özel bakım merkezinin de bakım hizmetini sunmayı kabul etmesi hâlinde bakım hizmetine ilişkin onayı verir. Bakıma muhtaç özürlü aynı ilde ise bakıma muhtaç özürlüye veya yasal temsilcisine ve özel bakım merkezine; bakıma muhtaç özürlü aynı ilde değil ise bulunduğu il müdürlüğüne ve özel bakım merkezine onayı gönderir. Özel bakım merkezi bakıma muhtaç özürlüyü kabul ettiği tarihi il müdürlüğüne bildirir. Bu tarihten itibaren de bakım ücreti ödenir. 

7- İş yoğunluğu nedeniyle, bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin, il müdürlüklerinde yeterince oluşturulamaması hâlinde; İl müdürlüklerine bağlı kuruluş müdürlüklerinde de heyetler oluşturulabilir. İl merkezi dışında bulunan ilçelerdeki kuruluşlarda oluşturulan bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin hazırladığı bakım raporu bir üst yazı ekinde il müdürlüklerine gönderilecektir. Bakıma muhtaç özürlülerle ilgili olarak onay alınması, evrak kontrolü gibi diğer iş ve işlemler il müdürlüklerinde ilgili il müdür yardımcısı koordinesinde yapılacaktır. 

8- Kuruluşlarımızda bakılmakta olan bakıma muhtaç özürlülerin veya yasal temsilcilerinin talep etmesi hâlinde; bakıma muhtaç özürlülerin ikametgâhlarında akrabaların tarafından veya özel bakım merkezlerinde bakımlarının sağlanması mümkündür. Bu durumda bakıma muhtaç özürlünün bakılmakta olduğu kuruluş müdürlüğünde, konu hakkındaki kuruluşta bulunan (sağlık kurulu raporu, nüfus kayıt örneği vb.) evraklar tamamlanarak bakım hizmetleri değerlendirme heyetince bakım raporu hazırlanacaktır. Ayrıca bakıma muhtaç özürlünün bakmakla yükümlü bireyler ve gelirleri kapsamındaki durumunun tespiti için ilgili bireylerin bulunduğu il müdürlüğünde konu hakkındaki diğer (bakmakla yükümlü bireylere ve gelirlerine ilişkin beyan ve belgeler vb.) evraklar tamamlanarak yine bakım hizmetleri değerlendirme heyeti marifetiyle (kuruluşta hazırlanan bakım raporu ile ilişkilendirilerek) tekrar bakım raporu hazırlanacaktır. Bu şekilde bakım raporları ve dosya tamamlanarak bakım hizmetinin verileceği il müdürlüğünce işlem sonuçlandırılacaktır. 

9- İkametgâhında akrabası tarafından bakılmakta olan bakıma muhtaç özürlünün ikametgâh adresinin değişmesi hâlinde; 
__1- Yeni ikametgâh adresi aynı ilde ise il müdürlüğünce konuya ilişkin (yeni ikametgâh belgesi, bakmakla yükümlü bireylerin sayısı gibi bilgi ve belgeler) evraklar tamamlatılır. Evrakların tamamlanmasını müteakiben ivedilikle bakım hizmetleri değerlendirme heyeti marifetiyle bakım hizmetinin sürdürülmesine ilişkin yeniden bakım raporu hazırlanacaktır. Bu süreçte bakım hizmetine ilişkin ücret ödemesi durdurulur. İşlem sonuçlandıktan sonra gerekiyorsa geçmiş aylara ilişkin ücretler de geriye dönük olarak ödenir. 
__2- Yeni ikametgâh adresi başka ilde ise il müdürlüğü yeni taşınılan ikametgâh adresini ve konuya ilişkin dosyayı taşınılan ilin il müdürlüğüne ivedilikle bildirir. Taşınılan ilin il müdürlüğünce konuya ilişkin (yeni ikametgâh belgesi, bakmakla yükümlü bireylerin sayısı gibi bilgi ve belgeler, en son ücret ödemesi yapılan tarih vb.) yeni veya eksik evraklar tamamlatılır. Evrakların tamamlanmasını müteakiben ivedilikle bakım hizmetleri değerlendirme heyeti marifetiyle bakım hizmetinin sürdürülmesine ilişkin yeni ikametgâh adresinde yeniden bakım raporu hazırlanacaktır. Bu süreçte bakım hizmetine ilişkin ücret ödemesi durdurulur. İşlem sonuçlandıktan sonra gerekiyorsa geçmiş aylara ilişkin ücretler de yeni taşınılan ilin il müdürlüğünce geriye dönük olarak ödenir. 

Yukarıda belirtilen hususlar ve ekte bulunan bakım raporu formu çerçevesinde; bakıma muhtaç özürlü bireyin hangi alanlarda bakım ihtiyacı olduğunun ve bakım ihtiyacının nasıl giderileceğinin tespiti ile uygun görülen bakım hizmet modelinin de teklifi yapılarak bakım raporunun hazırlanması ve işlemlerin yürütülmesi gerekmektedir.

Bakım Raporu Formu için tıklayınız

Bireysel Bakım Planına İlişkin 2007/18 sayılı genelge

01 KASIM 2007 

Konu: Bireysel Bakım Planı 

"Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik", "Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik" ve "Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Resmi Kurum ve Kuruluşlar Bakım Merkezleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik" 23/10/2007 tarih ve 26679 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 
Söz konusu yönetmelik değişiklikleri bireysel bakım planına ilişkin hususları da içermesi ve uygulamada karşılaşılan bazı hususlara açıklık getirilmesi için bireysel bakım planının düzenlemesi hakkındaki 01.08.2006 tarihli, B.02.1.SÇE.0.13.00.00/010"06"01"2403 sayılı ve 2006/11 nolu Genelge yürürlükten kaldırılmış olup bireysel bakım planının hazırlanmasına ilişkin hususlar aşağıda yeniden düzenlenmiştir. 
Buna göre; 

1- Bu Genelgede geçen "akraba" kavramı Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliğin ek 2 nci maddesi hükmü gereğince bakım hizmetini verecek vasiyi de kapsar. 
2- Bakıma muhtaç özürlü bireyin tüm gelişim alanlarında (fiziksel, duygusal, sosyal, ruhsal) değerlendirmesinin yapılarak, bireysel bakım planının ekip çalışmasıyla hazırlanması gerekmektedir. 
3- Bakıma muhtaç özürlünün yasal temsilcisinin olması halinde, bireysel bakım planının yasal temsilcisinin de görüşlerinin dikkate alınarak hazırlanmasına özen gösterilecektir. 
4- Bakıma muhtaç özürlüye verilecek bakım hizmetlerinin verilme sıklığı; özürlünün sağlık durumu, özrünün gerektirdiği ihtiyaçları ve özel durumları dikkate alınarak, günde/haftada/ayda/yılda kaç kez sunulacağı da tespit edilerek belirtilecektir. 
5- Özel bakım merkezlerinde bakım hizmetlerinden yararlandırılmasına karar verilen her bakıma muhtaç özürlü birey için ekte bulunan "bireysel bakım planı formu" bakım hizmetine başlangıç tarihinden itibaren merkez değerlendirme kurulu tarafından yedi iş günü içinde hazırlanacaktır. Hazırlanan formu merkez sorumlu müdürü de imzalayarak onaylar. Ayrıca bakım hizmetine ilişkin ücret ödemeleri için; merkez tarafından çoğaltılan bireysel bakım planı formu, her ay için (her ödeme için) bakım hizmetlerinin formda belirtildiği şekilde verildiğinin beyanı olarak merkez sorumlu müdürü tarafından imzalanarak ücret ödemelerine esas olmak üzere il müdürlüğüne verilir. 
6- Bakıma muhtaç özürlünün özel beslenme programına (diyet veya özel beslenme şekli gibi) ihtiyacı var ise söz konusu ihtiyaç ve ihtiyacın giderilme sıklığı ve şekli, bireysel bakım planı formunda, bakım hizmetleri analizi/kişisel bakım hizmetleri başlığı altındaki 15 inci alt bentte belirtilecektir. 
7- Bakıma muhtaç özürlünün akrabası tarafından bakılmasına karar verilmesi hâlinde, ekte bulunan "bireysel bakım planı formu" bakım hizmeti onay tarihinden itibaren bir ay içinde bakım hizmetleri değerlendirme heyeti tarafından hazırlanacaktır. En az iki nüsha hazırlanan bireysel bakım planı formu bakım hizmetini verecek akrabaya da imzalatılarak, formun bir nüshası akrabaya verilir. 
8- Özel bakım merkezinde bakılan bakıma muhtaç özürlülere ait bireysel bakım planı formu altı ayda bir değerlendirilerek yeniden hazırlanacaktır. Değerlendirme sürecinde; öngörülen hizmetlerin belirtilen sıklıkta verilip verilemediği, amaca yönelik çalışmaların yapılıp yapılamadığı ve ne derece başarılı olunduğu tahlil edilerek mevcut forum üzerine el yazısı ile işlenecektir. Değerlendirmesi yapılan bireysel bakım planı formu, değerlendirme tarihi de 

yazılarak en az beş yıl süre ile bakıma muhtaç özürlünün dosyasında muhafaza edilecektir. Daha önce hazırlanan ve uygulanan ve değerlendirmesi yapılan bireysel bakım planı formları da dikkate alınarak yeniden hazırlanan bireysel bakım planı formu da merkez sorumlu müdürü tarafından onaylanır. 

1- Akraba tarafından bakılan bakıma muhtaç özürlülere ait bireysel bakım planı formu bakım hizmetleri değerlendirme heyetince yapılacak inceleme ve değerlendirmeler neticesinde gerekli görülmesi halinde yeniden hazırlanır. Yeniden hazırlanan form da akrabaya imzalatılarak, formun bir nüshası akrabaya verilir. İnceleme ve değerlendirme sürecinde; öngörülen hizmetlerin belirtilen sıklıkta verilip verilemediği, amaca yönelik çalışmaların yapılıp yapılamadığı ve ne derece başarılı olunduğu tahlil edilecektir. Tahlil neticesinde; 
__1- Bireysel bakım planının yeniden hazırlanmasına karar verilirse gözlem ve kanaatler mevcut formun üzerine el yazısı ile işlenecektir. Değerlendirmesi yapılan bireysel bakım planı formu, değerlendirme tarihi de yazılarak en az beş yıl süre ile bakıma muhtaç özürlünün dosyasında muhafaza edilecektir. Daha önce hazırlanan ve uygulanan ve değerlendirmesi yapılan bireysel bakım planı formları ve bakım hizmetlerinin sunumuna ilişkin raporlar da dikkate alınarak bakım hizmetleri değerlendirme heyetince yeniden hazırlanan bireysel bakım planı formu da bakım hizmetini veren akrabaya imzalatılır. 
__2- Bireysel bakım planının yeniden hazırlanmasına gerek görülmez ise inceleme ve değerlendirme sürecine ilişkin rapor, bakım hizmetleri değerlendirme heyetince hazırlanarak il müdürlüğüne ve bakım hizmetini veren akrabaya bildirilir. Söz konusu rapor en az beş yıl süre ile bakıma muhtaç özürlünün dosyasında muhafaza edilir. 

2- Bireysel bakım planı formunda belirtilen amaca yönelik çalışmalar; psiko-sosyal destek hizmetleri için belirtilmesi gerekir, kişisel bakım hizmetleri için ise hizmetin içeriğine göre belirtilmeyebilir. 

3- Akraba tarafından bakılan bakıma muhtaç özürlülere ait bireysel bakım planı formunda belirtilecek psiko-sosyal destek hizmetleri öncelikle il müdürlüğü tarafından veya il müdürlüğünün koordinesi ve desteği ile ilgili kurum ve kuruluş ve kişiler tarafından verilecektir. 

4- Amaca yönelik çalışmalar; öngörülen hizmetlerin verilmiş olması yanında, bakıma muhtaç özürlünün bedensel, zihinsel, ruhsal ve duygusal gelişimine katkı sağlamaya yönelik çalışmaları içerecektir. Örneğin, özürlünün özür durumunu kabullenmesi amacına yönelik ayda bir defa grup çalışması yapılacağı öngörülürse, bu amaca yönelik çalışmalar, özürlünün özrü ile ilgili bir sivil toplum kuruluşu ile ortaklaşa program düzenlemek olabilir. 

Yukarıda belirtilen hususlar ve ekte bulunan bireysel bakım planı formu çerçevesinde; bakıma muhtaç özürlü bireyin hangi alanlarda bakım ihtiyacı olduğunun ve bakım ihtiyacının nasıl giderileceğinin tespiti ile gerekli inceleme ve değerlendirmelerin yapılarak bireysel bakım planı formunun hazırlanması ve işlemlerin yürütülmesi gerekmektedir.

Bireysel Bakım Planı için tıklayınız...