Akülü scooter arızaları hakkında

[HakanUsta 0]

Akülü Scooter arızaları
Akülü Engelli scooterleri bedensel engelli kardeşlerimizin ayaklarıdır. Scootere binip toplum içine girerek sosyalleşir ve kendilerini toplumun bir parçası olarak mutlu hissederler. Akülü engelli scooterleri iki veya dört fırçalı 24 Voltluk ve 450 Watt ile 1200 Watt aralığında güce sahip motorlar kullanmaktadır. Bu DC motorlar PWM dediğimiz akıllı elektronik devrelerle kontrol edilir ve iki akü ile çalışır. 40 Amperden 120 Ampere kadar farklı güçlerde akü kullanır.Bu aküler araç içinde seri bağlı olup akülü engelli scooterleri 24 Volt ile çalışır. Akünün Amperi aracın çalışmasını etkilemeyip sadece bir tam şarj ile kaç kilometre yol gideceğini belirler. Örneğin; 40 Amperlik aküyle 20 Km yol gidebilirse 60 Amper Akü takarsanız 30 Km yol gidebilir. Ancak Akünün şarj aletinin akım değeri önemlidir. Kullanılan aküler seri bağlı olduğu için iki akü de 40 Amper olacağından Gerilim 12 volt + 12 volt = 24 volt olurken akım yine 40 Amper olarak kalır. Bu durumda 40 Amperlik aküleri şarj etmek için 27,8 Volta ulaşınca şarjı kapatacak ve en az 4 Amper çıkış verebilen akü şarj aletine ihtiyaç vardır. Çünkü akülerin; Etiketinde yazan Amper değerinin en az yüzde 10 u ile şarj edilmesi gereklidir. Ve akünün e 13, 7 Volta kadar doldurulması gerekmektedir. Aküler 80 Amperlik olsaydı, bu durumda 8 Amper veya daha büyük çıkış akımı verebilen şarj aletine ihtiyaç olacaktır.
Akülü engelli scooterlerinin hemen hemen hepsinde beş tip elektronik beyin kullanılmaktadır. Bu beyin markaları EGİS, SOLO, CURTİS, S DRİVE ve RHİNO dur. Bu beyinlerden Curtis dışındakiler Throotle pot dediğimiz ileri geri hareket mandalı yardımıyla tek bir hareketle ileri ve geri manevra yapabilirler. Curtislerde ileri ve geri seçimi bir anahtar yardımıyla yapılmaktadır. Bazı versiyonlarında ileri ve geri yön değişimi için yön butonunun bir anlık temas etmesi yeterli olurken bazı modellerinde ise yön butonunun anahtar şeklinde olması ve basıldığında kapalı konumda kalması halinde ileri geri yön değişmektedir. Motorlarında bulunan elektromanyetik fren sistemi sayesinde el freni gibi harici fren sistemlerine ihtiyaç duymadan kolu bıraktığımızda iki saniye sonra fren yaparak durabilirler ve 15 dereceye kadar olan eğimli yollarda güvenli sürüş ve güvenli duruş imkanı sağlarlar. Araçların arkasında bulunan motor frenine bağlı b oşa alma kolunu hareket ettirerek motor frenini boşa alınırsa, arkadan iterek aracı yürütebilirsiniz. Bu durumda boşa alma koluna bağlı mikroswitch fren bobininden beyine giden elektrik hattını keserek beyinin hata görmesini sağlar. Bu durumdayken kontak anahtarını açtığınızda şarj gösterge lambalarından araç modeline göre bir veya bir kaç tanesi yanıp sönerek hata verir ve araç hareket etmez. Aynı şarj lambalarının farklı sayılarda yanıp sönmesinden motorda bir arıza olduğunu veya ileri geri potansiyometresinin arızalı olduğunu da kolaylıkla anlayabiliriz.
Bu bilgiyi anlamamız için akülü scooterin arkasında motora yakın olarak konuşlu bulunan beyinin marka ve model bilgisine ihtiyacınız olacaktır. Marka ve model bilgisini Google ye yazarak bir boşluktan sonra ( service manuel veya user manuel ya da fault code ) yazarak aratırsanız bu beyine ait hata kodlarına ulaşabilirsiniz. Ancak bu hata kodları beyin devresinde çıkış ucu bulunan ve araç üreticileri tarafından kullanıcının arızayı anlamasını önlemek için boş bırakılarak bağlanmayan statüs led lambası bağlanarak anlaşılabilir. Statüs lambasını bağlamak için elektronik beyinin service manueli kitapçığına ve hatta bu kitapçık içerisinde olması gereken açık devre şemasına ihtiyacınız vardır. Beyinlerin üzerinde 14 ila 16 pin aralığında farklı soket tiplerinde giriş fişleri olur. Hangi fişe potu, hangi fişe 24 voltu bağlayacağınızı bilirseniz, sadece akü artı ve eksisini, Motorun besleme ve fren kablolarını beyine giden kontak anahtarı bağlantı ucuna artı 24 volttan bir bağlantıyı ve potansiyometreye ait üç kabloyu doğru bağlayarak scooteri yürütüp yıllarca sorunsuz kullanabilirsiniz. Yukarıda saydığım beş adet beyin markasının açık bağlantı şemaları bende mevcut. İstek halinde iki akülü ve üç ya da dört tekerlekli olup DC fırçalı motor kullanan bütün scooterler için Türkiye'nin her neresinde yaşıyorsanız. adresinize gelip istediğiniz beyini getirip, elektrik tesisatını hazırlayıp aracınızı çalışır halde teslim ederim. Akülü engelli scooterlerinde beyin haricinde ön panelde özel bir devre vardır. Bu devre sinyal, far, Dörtlüler, korna ve şarj sistemini kontrol etmenin yanı sıra şarj durumunu göstermeye ve ileri geri sürüş işlemini yerine getirmeye yarar.
Bu devre bozulursa scooter yürümez. Devreyi bulmak çok zor. Üretimi yapılmayan parçalardır. ikinci eline güvenilmez. Bunun yerine beyin tesisatını throotle potansiyometreyi ve kontaktan çıkan on off gerilimini ( 24 Volt + ) beyine götürüp bağlamak yöntemini en basit ve kalıcı çözüm olarak sunabilirim. Bu durumda ön paneldeki devreden geçen throttle potuna 0 ile 5 volt arası gerilim vvererek hıızı ayarlayan dewvreyi manuele çevirmek için potun orta bacağından beyine giden kabloyu devreden çıkarıp bu kabloya 2,2 Kiloohmluk 0,25 watlık karbon direnç bağlayıp bu direncin diğer ucunu da doğrudan beyin üzerindeki ilgili kabloya bağlayarak scooteri çalıştırabilirsiniz. Çünkü 5 volt kontrolünde 5 kiloohmluk direncin tüm değişkenlerini içindeki yazılım nedeniyle tam olarak aalgılayan beyin, 5 kiloohmluk throttle potu direkt bağlayınca bu kez, sadece orta bacaktan sağ ve sol yönlere doğru 3 Kiloohmluk kısımını algılayacak ve kolu sağ ve sola tam çektiğinizde beyin hataya geçecektir.
Egis dışındaki bütün beyinler orijinal potansiyometre ile çalışırken EGİS beyinler piyasadan satın alabileceğiniz krom nikel tel kullanan telli rezistasns ile altı ay kadar kullanabilirsiniz.