2022 Maaşı Uygulama Klavuzu Yayınlandı - 2013 - (Yeni)

[Can Sengul 149]

GENEL ESASLAR:
 2022 sayılı Kanun uyarınca bağlanan aylık başvuruları kişilerin Adrese Dayalı Nüfus
Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu Vakfa yapılır.
 Aylıklara ilişkin tüm iş ve işlemler Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Bilgi Sistemi
kullanılarak yapılır.
 Eksik belge ile yapılan başvurular kabul edilmez ve aylık başvurusu belgelerin
tamamlanmasını müteakip sisteme işlenir.
 Başvuruda bulunan kişilere “Başvuru Alındı Belgesi” verilir.
 Aylıklara ilişkin tüm iş ve işlemler, başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay içinde
tamamlanır.
 Yapılacak muhtaçlık değerlendirmelerinde hane yaklaşımı geçerlidir. Hane geliri
hesaplanırken haneden kim alırsa alsın 2022 sayılı kanun aylıkları ve evde bakım
aylıkları hesaba katılmayacaktır.
 Eşi Vefat Etmiş Kadınlara Yönelik Yardım Programında hak sahibi olan kişiler 2022
sayılı kanun kapsamındaki aylıklardan yararlanamayacaktır.
 2022 sayılı Kanun kapsamında aylık alan kişilerin Eşi Vefat Etmiş Kadınlara Yönelik
Yardım Programından faydalanmak istemeleri durumunda, 2022 aylığı feragat
dilekçesi alınır ve Eşi Vefat Etmiş Programı kabul edildiğinde 2022 aylığı feragat
nedeniyle feshedilir.
 Mevcut aylık sahiplerinin muhtaçlık durumu ve Sağlık Kurulu Raporları
yenilenmeyecek olup yılda bir kez yapılacak sosyal incelemeler yoluyla işlem tesis
edilecektir.
2022 sayılı Kanuna göre 5 çeşit aylık bağlanmaktadır.
1. Yaşlı Aylığı
2. %40-69 Arası Özürlü Aylığı
3. % 70 ve Üzeri Özürlü Aylığı
4. 18 Yaş Altı Özürlü Yakını Aylığı
5. Silikozis Aylığı4
YAŞLI AYLIĞI:
Yaşlılık aylığı;
 65 yaşını doldurmuş olan,
 Aylıktan faydalanmayacaklar arasında sayılmayan,
 Hane içinde kişi başına düşen geliri, 2022 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen
gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutardan (2013
Ocak-Haziran dönemi için 119,62-TL) az geliri olan
kişilere bağlanır.
İSTENEN BELGELER:
 Aylık başvuru formu (Başvuru sisteme girildiğinde alınan form imzalattırılır)
 Aylık başvurusunun, kanunî temsilciler tarafından yapılması hâlinde mahkemeden
alınmış karar örneği, vekil tarafından yapılması hâlinde vekâletname örneği
Uyarı- 1
Yaşlılık aylığı almakta iken %70 ve üzeri özürlü olduklarını sağlık kurulu raporu ile
kanıtlayanların aylıkları “% 70 ve üzeri Özürlü Aylığı”na dönüştürülür. Ancak özür derecesi
%70’in altında olan kişilerin bu yöndeki başvurularının kabul edilmemesi gerekmektedir.
65 yaşın doldurulmasından önce %40-69 arası özürlü aylığı bağlanmış olanların aylıkları aynı
şekilde ödenmeye devam olunur.
%40-69 ARASI ÖZÜRLÜ AYLIĞI:
%40-69Özürlü aylığı:
 18 yaşından büyük ve 65 yaşından küçük olan,
 %40-%69 arası özürlü olan,
 Aylıktan faydalanmayacaklar arasında sayılmayan,5
 Hane içinde kişi başına düşen geliri, 2022 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde
belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan
tutardan (2013 Ocak-Haziran dönemi için 119,62-TL) az geliri olan
kişilere bağlanır.
İSTENEN BELGELER:
 Aylık başvuru formu (Başvuru sisteme girildiğinde alınan form imzalattırılır)
 Aylık başvurusunun, kanunî temsilciler tarafından yapılması hâlinde
mahkemeden alınmış karar örneği, vekil tarafından yapılması hâlinde
vekâletname örneği
 Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu
Raporları Hakkında Yönetmelik gereğince özürlü raporu vermeye yetkili
hastaneden alınan Sağlık Kurulu Raporu
%70 VE ÜZERİ ÖZÜRLÜ AYLIĞI:
%70 ve Üzeri Özürlü Aylığı;
 18 yaşından büyük olan,
 %70 ve üzeri özürlü olan,
 Aylıktan faydalanmayacaklar arasında sayılmayan,
 Hane içinde kişi başına düşen geliri, 2022 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde
belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan
tutardan (2013 Ocak-Haziran dönemi için 119,62-TL) az geliri olan
kişilere bağlanır.
İSTENEN BELGELER:
 Aylık başvuru formu (Başvuru sisteme girildiğinde alınan form imzalattırılır)
 Aylık başvurusunun, kanunî temsilciler tarafından yapılması hâlinde
mahkemeden alınmış karar örneği, vekil tarafından yapılması hâlinde
vekâletname örneği6
 Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu
Raporları Hakkında Yönetmelik gereğince özürlü raporu vermeye yetkili
hastaneden alınan Sağlık Kurulu Raporu
18 YAŞ ALTI ÖZÜRLÜ YAKINI AYLIĞI:
18 Yaş Altı Özürlü Yakını Aylığı;
 Fiilen bakımını gerçekleştirdiği, kanunen bakmakla yükümlü olduğu 18
yaşından küçük, en az %40 ve üzeri özürlü yakını olan,
 Aylıktan faydalanmayacaklar arasında sayılmayan,
 Hane içinde kişi başına düşen geliri, 2022 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde
belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan
tutardan (2013 Ocak-Haziran dönemi için 119,62-TL) az geliri olan
kişilere bağlanır.
İSTENEN BELGELER:
 Aylık başvuru formu (Başvuru sisteme girildiğinde alınan form imzalattırılır)
 Aylık başvurusunun, kanunî temsilciler tarafından yapılması hâlinde
mahkemeden alınmış karar örneği, vekil tarafından yapılması hâlinde
vekâletname örneği
 Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu
Raporları Hakkında Yönetmelik gereğince özürlü raporu vermeye yetkili
hastaneden alınan Sağlık Kurulu Raporu
Uyarı- 2
18 yaşından küçük özürlü yakınlarına aylık bağlanabilmesi için kanuni velisi olan anne ya da
baba başvuruda bulunabilir. Boşanma durumunda velayetin verildiği kişi tarafından
mahkemeden alınmış olan velayet belgesi ile başvuruda bulunulabilir.7
Uyarı- 3
18 yaşından küçük özürlü yakınlarına aylık bağlanabilmesi için fiilen bakım ilişkisinin
gerçekleşmesi ve bakıcı ile bakılan kişinin aynı hanede ikamet etmesi şartları aranır.
Uyarı- 4
Kişinin Yaşlı veya Özürlü Aylığı alması, fiilen bakımını üstleneceği özürlü yakını bulunması
durumunda 18 Yaş Altı Özürlü Yakını Aylığı bağlanmasına engel teşkil etmez. Ancak %70
ve üzeri Özürlü Aylığı alan kişi bu aylık türüne başvuramaz.
SİLİKOZİS AYLIĞI:
Bu aylık türünde yeni başvuru yapılamamaktadır. Ancak 25.05.2011 tarihinde kadar
başvurularını yapmış bulunanlardan işlemleri henüz tamamlanmamış olanların işlemlerinin
yürütülmesine devam olunur.
 25.02.2011 tarihinden itibaren 3 aylık süre içerisinde talepte bulunan
 Aylıktan faydalanmayacaklar arasında sayılmayan
 Silikozis hastalığı nedeniyle meslekte kazanma gücünü en az % 15
kaybettiğine Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca meslek hastalıkları
tespit hükümleri çerçevesinde karar verilen kişilere bağlanır.
AYLIK FARKI:
 Sosyal güvenlik kurumlarından yetim olarak aylık veya gelir almakta olan
çocuklardan özürlü olanların aldıkları aylık veya gelir toplamı tutarları
özürlülük oranlarına göre 2022 sayılı Kanun kapsamında ödenecek olan aylık
tutarından düşük olanlara aylık farkı ödenir. Bu konuya ilişkin tüm iş ve
işlemler SGK tarafından yürütülmektedir.
 Vakıfların ve Genel Müdürlüğün bu konuda herhangi bir görevi
bulunmamaktadır. Taleplerin SGK’ya yönlendirilmesi gerekmektedir. 8
AYLIKTAN FAYDALANAMAYACAKLAR:
 Hangi ad altında olursa olsun sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık
hakkından faydalananlar ile isteğe bağlı prim ödeyenler dâhil olmak üzere sosyal
güvenlik kurumlarına uzun vadeli sigorta kolları kapsamında sigortalı olmayı
gerektirecek şekilde bir işte çalışanlar,
 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanununun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık
sigortalısı sayılanlar (Provizyon sorgusu sonucu kapsamı 60/g olarak görülenler),
 Muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde nafaka bağlanmış veya bağlanması mümkün
olanlar,
 Muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde mahkeme kararıyla veya bir mevzuat gereği
bağlanmış devamlı bir geliri bulunanlar,
 Herhangi bir şekilde muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde devamlı gelir sağlayan ya
da sağlaması mümkün olanlar,
 Kamu veya özel kurum ve kuruluşlarda iaşe ve ibateleri dâhil olmak üzere sürekli
bakımı yapılan veya yaptırılanlar (Huzurevi, Bakım Merkezi vb),
 Malları ve gelirleri devredilerek bir sözleşmeyle gerçek veya tüzel kişilerce
kendilerine bakılanlar,
Uyarı- 5
Ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde hükümlü ve tutuklu olarak bulunulması,
aylığa hak kazanılmasında tek başına engel teşkil etmeyip muhtaçlık ölçütü dikkate alınmak
suretiyle işlem tesis edilir.
Uyarı- 6
Kişinin bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünde sağlık güvencesine sahip olması ve aynı
hanede sosyal güvenceye sahip bireylerin bulunması aylığa hak kazanılmasında tek başına
engel teşkil etmeyip muhtaçlık ölçütü dikkate alınmak suretiyle işlem tesis edilir.9
MUHTAÇLIK:
Muhtaçlık sınırı: 2022 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen gösterge rakamının memur
aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı (2013 Ocak-Haziran dönemi için 119,62-TL)
ifade etmektedir.
Sisteme eklenecek olan Puanlama Formülü uygulamaya geçinceye kadar muhtaçlık; gelir,
servet ve harcamalar esas alınarak aşağıdaki şekilde belirlenir.
 Hanenin gelir durumu;
1) Tespit / beyan edilen aylık net maaş, ücret, nafaka, yevmiye ve diğer gelirlerin
yıllık tutarının aylık ortalaması,
2) Hanenin; mülkiyeti hane bireylerinden birine ait olan ikamet ettiği konutu ile
mülkiyeti başka birine ait olmakla birlikte kira ödemediği konutu için konutun
(takdir edilen / beyan edilen) rayiç bedelinin 240’ta biri,
3) Hanenin ikamet ettiği konut haricinde diğer konutları için (takdir edilen / beyan
edilen) rayiç bedelinin 240’ta biri ve (takdir edilen / beyan edilen) kira
getirisinin toplamı,
4) İkamet edilen konut haricindeki konut için kira geliri elde edilmiyorsa veya kira
geliri beyan edilmiyorsa konutun rayiç bedelinin 120’de biri,
5) Dükkânlar için rayiç bedelin 240’ta biri ve (takdir edilen / beyan edilen) kira
getirisinin toplamı,
6) Dükkân için kira geliri elde edilmiyorsa veya kira geliri beyan edilmiyorsa
dükkânın rayiç bedelinin 120’de biri,
7) Hanenin arazi, tarla ve benzeri için rayiç bedelin 240’ta biri ve (takdir edilen /
beyan edilen) aylık (zirai/ticari/kira ve benzerleri) getirisinin toplamı,
8) Hanenin binek aracı için aracın kasko/rayiç bedelinin 120’de biri,
9) Hanenin ticari/ zirai amaçlı aracı için aracın kasko bedelinin 120’de biri, kasko
bedelinin belirlenememesi halinde ise rayiç bedelinin 120’de biri ile bu araçların
(takdir / beyan edilen) aylık (zirai/ticari/kira ve benzerleri) getirisinin toplamı,
10) Hanenin büyük ve küçükbaş hayvanları için il/ ilçe gıda tarım ve hayvancılık
müdürlüklerinden temin edilen yıllık getiri miktarının aylık tutarı,
11) Hanenin tespit / beyan edilen banka mevduatları için aylık faiz getirisinin iki katı
tutar,10
12) 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun Ek 7 nci
maddesi gereğince yapılan evde bakım ödemeleri ve 2022 sayılı Kanun
gereğince bağlanan aylıklar hariç olmak üzere sürekli ve düzenli olarak alınan
şartlı eğitim yardımı, şartlı sağlık yardımı, eşi vefat etmiş kadınlara yönelik
yardım, burs, harçlık gibi nakdî sosyal yardımların aylık ortalaması,
13) Aynı hanede ikamet etmemesine rağmen nafaka yükümlüleri tarafından sağlanan
destek tutarı,
14) Tarımsal destek geliri tutarı,
15) Uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olmayı
gerektirecek şekilde çalışanların gelirleri,
16) Diğer gelirlerin toplamının aylık ortalaması,
dahil edilerek yapılan hesaplama ile belirlenir.
 (a) maddesinde yer alan taşınır ve taşınmazların tespit edilen rayiç bedellerine ilişkin
değerlendirmeyi Mütevelli Heyeti yapar.
 Hanenin harcama durumu; gıda, giyim, kira, ısınma, eğitim, sağlık, ulaşım, eğlence ve
benzerlerine yapılan yıllık ödemelerin aylık ortalaması dâhil edilerek yapılan hesaplama
ile belirlenir.
 Harcamalar, hanenin gelir seviyesinin bir göstergesi olarak dikkate alınacak olup (a)
maddesine göre hesaplanacak gelir tutarından hiçbir şekilde çıkarılamaz.
 Hanenin tespit/beyan edilen harcamalarının (a) maddesine göre tespit edilen gelir
tutarından fazla olması durumunda harcama ve gelir arasındaki fark gelire eklenir.
 (a) maddesine göre tespit edilen gelir tutarının beyan/tespit edilen harcama düzeyinin
üzerinde olması durumunda harcamalar gelire eklenmez.
Değerlendirmeler sonucu hane içinde kişi başına düşen geliri muhtaçlık sınırının altında
(2013 ilk yarısı için 119,62-TL) olanlara aylık bağlanır.
Uyarı- 7
Hanede herhangi bir bireyin aldığı 2022 sayılı Kanun aylıkları ile Evde Bakım Aylıkları
hane gelirinde hesaba katılmaz.11
Uyarı- 8
Eşi Vefat Etmiş Kadınlara Yönelik Nakit Sosyal Yardımından faydalanan vatandaşların
kendisi 2022 sayılı Kanun aylığı alamaz. Hanede başvuran dışında Eşi Vefat Etmiş Yardımı
alınması durumunda hane gelirinde hesaba katılır.
Uyarı- 9
3294 sayılı Kanun ve GSS-Gelir Testi işlemlerinde kullanılan muhtaçlık ölçüt ve sınırları ile
2022 sayılı Kanunun belirlediği muhtaçlık sınırı ilişkilendirilmemelidir.
ÖRNEK DOSYA İNCELEMESİ
1.Örnek
4 kişilik bir hanenin özellikleri
1. Başvuran: 30 yaşında, %70 özürlü, sosyal güvencesiz, günübirlik işlerde çalışıyor,
aylık ortalama 300 TL gelir beyan etmiş, Gelir testi sonucunda G0 kararı verilmiş,
2. Eşi: 25 yaşında, sosyal güvencesiz, Gelir testi sonucunda G0 kararı verilmiş, çocuğu
için Şartlı Eğitim Yardımı alıyor. Eşi nedeniyle evde bakım aylığı alıyor
3. Çocuk: 7 yaşında
4. Anne: 62 yaşında, ev hanımı, Gelir testi sonucunda G0 kararı verilmiş
Değerlendirme
Aylık Ortalama Gelir : 300 TL
Aylık Sosyal yardım : 35 TL
- Şartlı Eğitim Yardımı = 35 TL
- Evde Bakım=734 TL (Hesaba katılmayacak)
Toplam Hane Geliri= 300+35= 335 TL
Kişi Başına Aylık Ortalama Gelir = 335/4= 83,75 TL
Sosyal İncelemede Tespit Edilen Hane Harcaması = 1.000 TL
Değerlendirmeye alınacak Harcama= 1.000- 734 = 266 TL (Evde bakım aylıkları
değerlendirme dışıdır.)
Kişi Başına Ortalama Harcama= 266/ 4 = 66,50 TL12
Aylık Ortalama Gelir (83,75 TL) aylık ortalama harcamadan (66,50 TL) fazla olduğu için kişi
başına aylık ortalama gelir 83,75 TL olarak gerçekleşmektedir. Muhtaçlık sınırından (119,62
TL) daha az gelire sahip olan kişi muhtaçlık şartını sağlamaktadır.
2.Örnek
8 kişilik bir hanenin özellikleri
1. Başvuran: 27 yaşında, %40 özürlü sosyal güvencesiz, şahsi hiçbir geliri ve malvarlığı
bulunmamakta, Gelir testi sonucunda G0 kararı verilmiş.
2. Eşi: 25 yaşında, sosyal güvencesiz, şahsi hiçbir geliri ve malvarlığı bulunmamakta,
Gelir testi sonucunda G0 kararı verilmiş.
3. Çocuklar: 2 ve 4 yaşlarında 2 çocuk.
4. Baba: 62 yaşında SGK emeklisi, aylık ortalama 800 TL maaş almakta, 10.000 TL
bedelli bir araç sahibi (bedeller Mütevelli Heyeti tarafından takdir edilmiştir)
5. Anne: 57 yaşında, ev hanımı, sosyal güvencesi ve herhangi bir geliri, malvarlığı
bulunmamakta, bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünde eşinin sağlık güvencesinden
faydalanmakta, %70 özürlü kızı nedeniyle evde bakım aylığı almakta.
6. Kız Kardeş: 21 yaşında, sosyal güvencesi ve herhangi bir geliri, malvarlığı yok, %90
özürlü, 2022 sayılı Kanun kapsamında “başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam
ettiremeyecek derecede özürlü aylığı” (%70 ve üzeri) almakta.
7. Büyükanne: 85 yaşında, 2022 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığı almakta, 500 m
2
ve 5.000 TL bedelli bir arsa sahibi (arsa kullanılmamaktadır)
Değerlendirme
Aylık Ortalama Gelir : 800 TL
Aylık Sosyal yardım : 1.236,39 TL (Hesaba katılmayacak)
- Evde Bakım=734 TL (Hesaba katılmayacak)
- %70 ve üzeri 2022 aylığı= 376,79 TL (Hesaba katılmayacak)
- Yaşlılık Aylığı= 125,60 TL (Hesaba katılmayacak)
Malvarlığı : 79,16 TL
- Araç= 7.000/120= 58,33 TL
- Arsa =5.000/240= 20,83 TL13
Toplam Hane Geliri= 800 + 79,16 = 879,16 TL
Kişi Başına Aylık Ortalama Gelir = 879,16 / 8 = 109,90 TL
Sosyal İncelemede Tespit Edilen Hane Harcaması = 2.100 TL
Değerlendirmeye alınacak Harcama= 2.100-1.236,39= 863,61 TL (Evde bakım ve 2022
aylıkları değerlendirme dışıdır.)
Kişi Başına Ortalama Harcama= 863,61/ 8 = 107,95 TL
Aylık Ortalama Gelir (109,90 TL) aylık ortalama harcamadan (107,95 TL)fazla olduğu için
kişi başına aylık ortalama gelir 109,90 TL olarak gerçekleşmektedir. Muhtaçlık sınırından
(119,62 TL) daha az gelire sahip olan kişi muhtaçlık şartını sağlamaktadır.
3.Örnek:
4 kişilik bir hanenin özellikleri
1. Başvuran: 25 yaşında, %80 özürlü, sosyal güvencesiz, günübirlik işlerde çalışıyor,
aylık ortalama 200 TL gelir beyan etmiş, Gelir testi sonucunda G0 kararı verilmiş,
2. Eşi: 18 yaşında, sosyal güvencesiz, Gelir testi sonucunda G0 kararı verilmiş,
3. Anne: 62 yaşında, ev hanımı, Gelir testi sonucunda G0 kararı verilmiş, Eşi vefat etmiş
kadınlara yönelik yardım programından faydalanıyor.
Değerlendirme
Aylık Ortalama Gelir : 200 TL
Aylık Sosyal yardım : 250 TL
- Eşi Vefat Etmiş Kadınlara Yönelik Yardım = 250 TL
Toplam Hane Geliri= 200+250= 450 TL
Kişi Başına Aylık Ortalama Gelir = 450/3= 150 TL
Sosyal İncelemede Tespit Edilen Hane Harcaması =500 TL
Kişi Başına Ortalama Harcama= 500/ 3 = 166,67 TL
Aylık Ortalama Gelir (150 TL) aylık ortalama harcamadan (166,67 TL) az olduğu için kişi
başına aylık ortalama gelir 166,67 TL olarak gerçekleşmektedir. Muhtaçlık sınırından (119,62
TL) daha fazla gelire sahip olan kişi muhtaçlık şartını sağlamamaktadır.14
ÖDEME:
 Mütevelli Heyeti kararı ile muhtaçlığı tespit edilerek aylığı bağlanan kişilerin
aylığa hak kazandıkları tarih, başvuru tarihini takip eden aybaşıdır.
 Tüm ödemeler (Başvuru tarihi itibarıyla hak ettiği ödemeler, dönem ödemleri,
ek ödemler vb.) Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında yapılır.
 Aylık türlerine göre, 2013 Ocak-Haziran dönemi için aylık tutarları aşağıda yer
almaktadır.
Aylık Türü
Bir Aylık Miktar (*)
(TL)
Üç Aylık Miktar (*)
(TL)
Yaşlı Aylığı (65+) 125,60 /376,79
%40-%69 Arası Özürlü 251,19 /753,58
%70 ve Üzeri Özürlü 376,79 /1.130,37
Özürlü Yakını Aylığı (18 Yaş Altı) 251,19 /753,58
Silikozis (%15-%34) 542,70 /1.628,11
Silikozis (%35-%54) 620,23 1/.860,69
Silikozis (%55 ve üzeri) 697,76/ 2.093,28
(*)Aylık miktarlarına %5’lik ek ödeme dahil edilmiştir.