Böbrek Yetmezliği Sinsi İlerleyen Hastalık

[Sumeye 55]

Böbrek yetmezliği sinsi ilerleyen hastalık

Radyo7'de Eda'yla Gün Ortası Programı Sağlıklı Yaşam bölümünün bu hafta ki konuğu Nefroloji Uzmanı Prof.Dr.Aydın Türkmen oldu. Böbrek yetmezliği hakkında açıklamalar yaptı.

Eda : Böbreklerimizin görevini tanımlar mısınız ?

Aydın TÜRKMEN : Böbreklerimiz kitle olarak çok küçük organlardır.Toplam vücut ağırlığımızın 0,5’ini oluşturuyorlar.Hayati fonksiyonlarını yerine getirmelidir.Mesela; gıdalardan arta kalan zehirli maddeleri uzaklaştırmak,vücudun tuz oranını dengelemek.Bunlar yapılamadığı zaman kişinin yaşaması mümkün olmuyor.Ayrıca,kan yapıcı horman salgılıyorlar.Her iki böbrek çalışmazsa anemi ortaya çıkıyor.Bu da insan sağlığına olumsuz etkiler sağlıyor.Halsizlik yapıyor,insaların yaşam kalitesi düşüyor.İskelet kas sistemini ilgilendiren görevleri var.Bunlar yapılamadığı zaman kemiklerde ciddi erimeler, kırılmalar ortaya çıkıyor.

Deprem de akut böbrek yetersizliği ortaya çıkabiliyor…

Eda : Böbreklerimiz hastalık sinyali veriyor mu ?

Aydın TÜRKMEN : Böbrek fonksiyonlarının bozulmaları çok kısa sürede oluşabiliyor.Akut böbrek yetmezliği kendini belli ediyor.İdrar miktarı kesilebiliyor.Vücutta yoğun bir şekilde şişmeler ortaya çıkabiliyor.Bulantı ve kusmalar olabiliyor.ciddi kramplar söz konusu olabiliyor.Özellikle deprem de blokların altında kalıp kas ezilmesi sonrası akut böbrek yetersizliği ortaya çıkıyor.Akut,böbrek yetersizliğinin geri dönüşü var demektir.Yani tamamen düzelebilir.Bazen 1-2 Ay diyalize alıyoruz ancak,sonrasında düzelme görülüyor.Kısa süreli bir tedavi ile iyileşiyorlar.

Kronik böbrek yetersizliği çok sinsi ilerler…

Eda : Kronik böbrek yetmezliğinde neler oluyor?

Aydın TÜRKMEN : Çok sinsi ileryen bir hastalıktır.Bazen böbrek yetersizliğinin en uç aşamasında olsalar bile şikayetleri olmayabiliyor.Şikayet olarak;halsizlik,ayak ve göz çevresinde ödem oluşuyor.Daha ilerledikçe kaslarda kramplar ortaya çıkabiliyor.İdrar şeklinde değişiklikler ortaya çıkıyor.Mesela;geceleri çok sık idrara çıkabiliyorlar.Bu şikayetler ileride geri dönüşü olmayan durumlara sebep oluyor.Kronik,böbrek fonksiyonlarının eskisi gibi kazanılması mümkün değil demektir.Artık bu hastalık yavaş yavaş ilerler.Evreleri var ve son evreye ulaşınca da böbrek nakli yada diyaliz yapmak gerekiyor.

Her 6-7 kişiden biri böbrek hastası…

Eda : Kronik böbrek yetersizliği ne sıklıkta görülüyor? Nedenleri nelerdir?

AYDIN TÜRKMEN : Şuanda erişkin nüfusumuz için yaklaşık %15-%16 olarak görülüyor.Yani her 6-7 kişiden birtanesi böbrek hastası.Giderek artan bir sıklıkta görülüyor.Çocuklarda daha çok doğumsal kökenli hastalıklardan gelen böbrek yetersizliği var.Erişkinlerde ki en büyük sorundan biri diyabet.Bir diğeri ise;hipertansiyondur..Bu hastalıklara sahip yakınları olanlar varsa mutlaka böbreklerini kontrol ettirmelidirler.Genetik yatkınlıkta var.Ülkemizde hipertansiyon% 33 sıklıkta görülüyor.Diyabet,%12 sıklıkta görülüyor.Bunların çoğunda böbrek sorunu olabiliyor.Hastalığın nedenleri ise ;Kronik nefritler ön sırada ve onun dışında böbreklerin mikrobik hastalıkları böbrek taşları zemininde oluşan hastalıklar olabilir.Bir diğer neden ise;ürolojik neden olabiliyor.Çocuklarda ki nedenlerin çoğu ürolojik nedenlerdir.

Kronik böbrek yetersizliği ilaçla tamamen geçmez…

Eda : Kronik böbrek yetmezliği ilaçla tedavi edilebilir mi ?

AYDIN TÜRKMEN : Kronik böbrek yetersizliğini normale çevirmek mümkün değildir.İlaç kullanılırsa çok düşük evrelerde tutup, ömür boyu hastayı o şekilde idame ettirebilirsiniz.Yardımcı ilaç tedavileri önemlidir.Diyabete ve hipertanisyona bağlı böbrek yetersizliği çıktığı anda,eğer çok düşük aşamada saptanırsa o zaman diyabet ve hipertansiyonu tedavi edici ilaçlar verilirse hastanın böbrek yetersizliği geriye dönmez belki ama,olduğu yerde kalır.Yani ilerlemez.Bu hasta da ömür boyu diyaliz ve böbrek nakli gerekmeyecektir.

Tuz hayat fonksiyonlarınızı yok eder…

Eda : Kronik böbrek yetmezliğinde beslenme önemli mi ?

AYDIN TÜRKMEN : Hastalığın her evresinde değişen diyet önerileri vardır.Tuzu asla önermiyoruz.Günlük tuz ihtiyacı 5-6 gramdır.Ama ülkemizde 18 gram olarak tüketiliyor.Bilinçli beslenmeyi öğrenip,alışmalıyız.Fosfor denilen bir elektrolit var.Bunu içeren gıdalardan olabildiğince az beslenmek gerekiyor.Potasyumdan fakir diyet öneriliyor.Protein alınımını azaltmak gerekiyor.

En kaliteli tedavi böbrek naklidir…

Eda : Diyalize hangi aşamada gerek duyuyorsunuz ?

AYDIN TÜRKMEN : Böbrek fonksiyonlarını derecelendiriyoruz. %10 civarına indiği zaman bazı rakamlara göre böbreğin fonksiyonlarını yerine koyma tedavisi yapıyoruz.Böbrek yetersizliği kesin ve kronik ise;rakamlara bakmadan hemodiyaliz yapıyoruz.Hastaların %80’i bu şekilde yaşamlarını sürdürüyorlar.Periton diyaliz de karından yapılıyor.%5 civarında hasta da bu şekilde yaşamını sürdürüyor.En kaliteli olan böbrek nakli ise;%15 civarında hastaya uygulanıyor.Hastalar düzenli takip ediliyorlarsa birkaç ay sonra diyalize girmeleri gerekiyorsa,en ideal yöntem böbrek naklidir.Kadavradan yapılan böbrek nakli sayısı maalesef az.

Organ bağışı hayat kurtarır…

Eda : Böbrek naki hangi durumlarda şarttır ?

AYDIN TÜRKMEN : En kaliteli yöntemdir.İmkan bulunsa her hastaya yapmak gerekir.Tümörel ve kardiyovasküler hastalıklar önemlidir.Hastalarda ki yaşam beklentisi çok kısa ise,böbrek naklini imkanlar doğrultusunda tavsiye ediyoruz.Bunu çok sayıda hastaya sunabilmek için en ideal yöntem kadavradan olan böbrek nakilleridir.Ülkemiz bu konuda bayağı geride sayılır.Batıda % 80 kadavra,bizim ülkemiz de % 80 canlıdan nakil yapılıyor.Kadavra bağış oranlarının artması lazım.

Haber 7