Stresle Baş Etmenin Yolları

[Guest DOĞRU YOL]

Günlük hayatın ayrılmaz parçası stresle baş etmenin etkin ve az bilinen bir yolu da "Hayır!" demesini öğrenmek....

- İşyerinizde çat kapı sizi ziyarete gelen arkadaşınıza çok yoğun olduğunuzu söyleyemiyor musunuz?

- Lokantada yağsız istediğiniz salatayı yağlı getirdiklerinde "neyse.." diyerek alıkoyuyor ve söylene söylene yiyor musunuz?

- Sizden istenenleri asla reddedemiyor musunuz?

- Bir grup konuşmasında insanlarla aynı fikirde olmadığınızı söyleyemiyor musunuz?

- Haksızlığa tahammül edemediğinizi düşündüğünüz için kuyrukta önünüze geçenlere avazınız çıktığı kadar bağırıyor musunuz?

Kulübe hoş geldiniz, atılganlık (assertiveness) becerinizi geliştirmeniz gerekiyor! Davranış bilimi alanında yapılan araştırmalar gösteriyor ki, pasif (edilgen) ya da agresif (saldırgan) iletişim yollarını daha çok kullanan insanlar stresten ve zamanı iyi kullanamamaktan da muzdarip. Pasif iletişim tarzı baskın olan kişiler, hayır diyemeyen, genelde başkalarının fikirlerini paylaşan ve bunun sonucunda üzüntü ve yılgınlık yaşayan kişilerdir. Bunun tam tersi olan agresif davranış şekli baskın olanlar ise, başkalarının haklarını hiçe sayan, her koşul altında hakkını öfkeyle arayan kişilerdir. Psikolojik sağlık açısından baktığımızda her ikisi de aynı miktarda stres vericidir.

Atılganlık ise her ikisi de değildir. Atılgan davranışı basitçe, fikirlerimizi öfkelenmeden ifade etmek, istemediğimiz şeyler için hayır diyebilmek becerisi olarak tarif edebiliriz. Atılgan insanlar yalnızca sözcükleriyle değil, beden dilleri ve ses tonlarıyla da karşı tarafa fikirlerini kararlı ancak kırıcı olmayan bir şekilde iletebilirler. İşte daha atılgan olmak için birkaç ipucu:

Ne istediğiniz ve ne istemediğiniz konusunda olabildiğince açık olmaya çalışın:

yanlış: çok geç kalma!

yanlış: Hele bir geç kal da...!

doğru: ....saat 5'den önce evde olmanı isterim.

Vermek istediğiniz mesajı sahiplenin başka bir değişle "ben dili" kullanın:

yanlış: yanlış düşünüyorsun!

doğru: ben senin gibi düşünmüyorum.

yanlış: bak yine beni kızdırıyorsun.

doğru: eve bu saatte gelmene sinirleniyorum.

Değişmesini istediğiniz durum ya da davranışı söyleyin ve sizin nasıl olmasını tercih ettiğinizi ekleyin.

yanlış: Yine geç kaldın!

doğru: Toplantıya geç gelmene sinirleniyorum, bir dahaki sefere vaktinde gelmeni istiyorum.

Unutmayın, atılgan davranış dürüst bir tutumdur ve başkalarına saygı göstermeyi de içine alır. Alışkın olmadığınız için başta kullanmakta zorluk çekseniz bile, yalnız kaldığınızda deneyerek ve önce basit durumlarda kullanarak, yavaş yavaş öğrenebilirsiniz.

Ümit Pembecioğlu Oktamış

Psikolog/ dr. pozitif